غذا به عنوان نخستین نیاز هر انسان، فقط یک ماده مصرفی نیست بلکه در خود، فرهنگ و آداب و رسوم مردم بومی یک منطقه را جای داده است. بطوریکه می توان گفت یکی از معیارهای مهم سفر، غذاست و گردشگری غذا یکی از انواع گردشگری است که با توجه به افزایش زمان اوقات فراغت و نیاز انسان‌ها به یک محیط هم‌نشینی، روز به روز در حال رشد است.
گردشگری غذا یکی از فعالیت های عمومی و همه جانبه است و تمام جنبه های غذا از دستگاه های فروش خودکار و فروشنده های دوره گرد گرفته تا رستوران های لوکس و درجه یک را پوشش می دهد و هر کسی که به هر شکلی با غذا سروکار دارد، قسمتی از این صنعت محسوب می شود.
علاقه گردشگران به غذا و گردشگری غذا تا جایی پیش رفته که ۸۶ درصد گردشگران، غذا را به عنوان یکی از بهترین تجربیات گردشگری خود معرفی کرده‌اند. توجه به این آمار نشان می دهد غذا می تواند سمبل و نماد و برندی برای معرفی مقصد گردشگری باشد.
در عین حال نباید فراموش کرد گردشگری غذا سهم چشمگیری در گردشگری دارد، چنان که حدود ۲۰۰ میلیارد دلار از اقتصاد گردشگری دنیا به گردشگری غذا باز می گردد و هر گردشگری بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار در سفرهای خود برای خوراک هزینه می کند.
غذا حتی در بحث فلاسفه نیز بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است به گونه ای که «فولر باخ» یکی از نظریه پردازان فلسفی آلمان در این ارتباط می نویسد: «به جای سخنان پرشور بر ضد گناه، به مردم غذای خوب بدهید. انسان آن چیزی است که می خورد.»
اما با وجود اینکه غذا در دنیا یکی از محورهای گردشگری به شمار می رود و غذاهای ایرانی نیز یکی از سه مکتب غذایی دنیا به شمار می رود و تنوع بیشتری دارد هنوز شاهد منوهای تکراری در رستوران‌ها و هتل‌ها و سرو انواع کباب کوبیده و چنجه و جوجه کباب هستیم اما جای خالی آنها در منوی رستوران های داخلی احساس می شود و هنوز جایی در حوزه بین المللی ندارند.
به گزارش ایسنا، استان اردبیل از استانهایی است که آداب و سنن و فرهنگ خاصی در طبخ غذا دارد و لیست بلند بالای غذاهای سنتی و محلی را در کشور بخود اختصاص داده بطوریکه هرکدام از آنها از ریشه درفرهنگ مردم این منطقه داشته و متناسب با ساختار جغرافیایی استان طبخ می شود ولی این در حالی است که در اغلب رستوانهای این شهر هم مانند اغلب مناطق کشور منوهای تکراری سرو می شود.
رسته شکلات ۱۰۰ ساله اردبیل
یکی از غذاهای قدیمی اردبیل شکلات محلی به نام رسته است. رسته ترکیبی از شیر، شکر، گلوکز، کره طبیعی، خامه مخصوص سرشیر، مغز گردو و کاکائو است. و جزو نادر شکلات‌هایی است که در تولید آن از آرد استفاده نمی‌شود.
این شکلات در کوچه عارف اردبیل به فروش می‌رسد و می‌توان گفت تنها و اصلی‌ترین شکلات محلی اردبیل است.
قره حالوا
قرا حالوا جزو غذای سنتی شناخته شده است که آوازه آن بیشتر از غذاهای دیگر است بطوریکه پخت این غذا در هیچ جای کشور مرسوم نبوده و آوازه آن در بین گردشگران جهانی است این غذا بیش از ۹۰ سال است در بین مردم و خانواده های اردبیلی پخت می شود و ترکیبات قره حالوا شامل آرد، جوانه گندم، آب، کره، ادویه‌جات و عصاره عسل طبیعی است. بطوری که که این غذا در میدان عالی قاپو اردبیل به عنوان سوغاتی به فروش می‌رسد.
آش دوغ
آش دوغ محلی اردبیل غذای مورد علاقه اکثر اردبیلی ها است با وجود اینکه این آش در دیگر استانهای کشور نیز طبخ می شود ولی دستور پخت آن در اردبیل متفاوت است.
در این آش از ترکیب سبزی تازه، دوغ محلی، نخود، کوفته‌قلقلی، برنج، تخم‌مرغ و سیر استفاده می‌شود و طبخ آن یک ساعت طول می کشد.
پیچاق قیمه
پیچاق قیمه یکی دیگر از غذاهای محلی استان است که از ریشه در فرهنگ این مردم دارد، این غذا خورشتی است که همراه برنج دم کش شده مصرف می‌شود و به دلیل ترکیب منحصر به فرد آن طعم و عطر بی‌نظیری دارد. ترکیب این خورشت شامل گوشت بدون چربی، پیاز سرخ شده، بادام خلال شده، تخم‌مرغ، آبغوره و نمک و فلفل است. این غذا در اغلب رستورانهای استان اردبل سرو می شود.
سوتی پلو
سوتی پلو یکی دیگر از غذاهای سنتی اردبیل است، بطوریکه این غذا بیشتر در ایام عید و چهارشنبه سوری ها در میان اغلب خانواده های اردبیلی طبخ می شود. این غذا بصورت کته برنج با شیر و زعفران است معمولاً سوتی پلو با ماهی‌دودی و ترکیب سرخ شده کشمش و خرما و قیصی مصرف می‌شود.
و به دلیل خواص تغذیه‌ای در مقام یک داروی مقوی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
تره
تره یکی دیگر از غذاهای سنتی اردبیل است که از ترکیب گیاهان وحشی و خودرو با خاصیت درمانی درست می‌شود بطوریکه این غذا در اوایل بهار می توان طبخ کرد این غذا از برگ‌های تازه چیده شده گیاهانی مانند ترشک (اولیک)، گاو زبان بدل (قازان دولدوران)، سلین (شیرین تره)، گاوزبان خار دار (قوزی قولاغی)، اسفناج وحشی (شومو تره سی)، گل گاو زبان وحشی (بوزو بورنی)، شمعدانی وحشی (قیر میزی شالوار یا چوبان اوخی)، شنگ (یملیک)، سلمک (یاغلیجا)، غاز ایاقی، گوش خرگوش (گویجه گئوزی) و بارهنگ (بزوشا) را پس از شستشو خرد کرده و در آب جوشانده تا آب آن بخار شود سپس مقدار کمی برنج و لپه پخته شده به آن اضافه می‌کنند.
یارما آشی
پتله یا آش بلغور یکی از آش‌های سنتی ایرانی است که در دسته غذاهای ترکی قرار دارد. این آش لذیذ ابتدا بلغور و لوبیا را چند ساعت قبل خیس شود، گوجه‌فرنگی خردشده، روغن و زردچوبه را تفت می‌دهیم و با بلغور و لوبیای قرمز را به آب‌گوشت اضافه می‌کنیم تا بجوشد و در نهایت سبزی آش شامل یملیک(شنگ)، اسفناج، تره، جعفری و گشنیز را همراه آبغوره به آن اضافه می‌کنیم. بر اساس ذائقه آش را می‌توان همراه با سیر و پودر نعناع میل شود.
آش اوماج، آش شیر، بزباش، تاس‌کباب، کته کباب، تره، خورشت کنگر، کباب قارچ، ترحلوا، ترشی‌قرمه، چیغیرتما، حلوای زرد، حلوای زنجبیل، خشیل، خورش قاتق، ساج‌ایچی، سوغان‌سو، قرمه‌سبزی، قویماق، قیساوا، قیقاناق، کوفته، لونگی و هرا از جمله دیگر غذاهای بومی منطقه اردبیل است.
منبع: ایسنا
