برند DeepSeek، برند چینی نوظهور هوش مصنوعی، با رویکردی متفاوت و مدلهای پیشرفته، معادلات رقابت جهانی را تغییر داده و برندهای بزرگ این صنعت را به تکاپو انداخته است. آیا این برند میتواند محدودیتهای سیاسی و جنگ تکنولوژی را پشت سر بگذارد؟
به گزارش دنیای برند، DeepSeek، یک چتبات نوظهور از چین، در عرض چند ماه موفق شده به صدر فهرستهای دانلود اپلیکیشنهای Apple App Store و Google Play برسد. عملکرد این چتبات به قدری سریع و تأثیرگذار بوده که سوالاتی جدی درباره آینده رقابت هوش مصنوعی، تسلط آمریکا بر این فناوری، و آینده تأمین بازار چیپهای پیشرفته ایجاد کرده است.
اما DeepSeek چگونه به چنین موفقیتی دست پیدا کرد؟ این مقاله به پشتپرده این استارتاپ، مدلهای پیشرفته آن، و تأثیری که بر برندهای بزرگ هوش مصنوعی گذاشته، میپردازد.
آغاز مسیر DeepSeek: از معاملاتی تا نوآوری
DeepSeek توسط شرکت High-Flyer Capital Management، یک صندوق سرمایهگذاری کوانتیتیو مستقر در چین تأسیس شد. لیانگ ونفنگ، یکی از بنیانگذاران High-Flyer، در سال ۲۰۱۹ این شرکت را برای ترکیب هوش مصنوعی با روشهای معاملهگری راهاندازی کرد.
در سال ۲۰۲۳، High-Flyer با تأسیس DeepSeek به عنوان یک آزمایشگاه تحقیقاتی مستقل، بر توسعه ابزارهای هوش مصنوعی تمرکز کرد. این آزمایشگاه پس از مدتی به شرکتی مجزا تبدیل شد و از همان ابتدا روی ساخت دیتاسنترهای تخصصی برای آموزش مدلهای خود سرمایهگذاری کرد.
عملکرد مدلهای DeepSeek: رقابت با غولهای آمریکایی
DeepSeek اولین مجموعه مدلهای خود شامل DeepSeek Coder، DeepSeek LLM و DeepSeek Chat را در نوامبر ۲۰۲۳ معرفی کرد. اما آنچه باعث شهرت جهانی این برند شد، معرفی مدلهای نسخه بعدی DeepSeek-V2 در بهار گذشته بود که هم عملکرد بالا و هم هزینههای عملیاتی پایینتری داشت. این موضوع باعث شد حتی شرکتهای بزرگی مانند ByteDance و Alibaba مجبور شوند قیمتهای خود را کاهش دهند یا برخی خدماتشان را رایگان کنند.
تازهترین مدل DeepSeek، یعنی DeepSeek-V3 که در دسامبر ۲۰۲۴ معرفی شد، توانسته بسیاری از رقبا نظیر GPT-4 متعلق به OpenAI را در برخی زمینهها پشت سر بگذارد.
یکی دیگر از مدلهای جذاب DeepSeek، مدل R1 است که بهعنوان یک مدل “منطقی” (Reasoning Model) شناخته میشود. R1 از قابلیت بررسی و تصحیح نتایج خود برخوردار است و عملکرد بسیار دقیقی در حوزههایی نظیر ریاضیات و علوم دارد.
چالشهای برند DeepSeek: از سانسور تا اتهامات سیاسی
مدلهای DeepSeek با چالشهایی مواجهاند که مستقیماً بر توسعه برند آن تأثیر میگذارد. به دلیل منشأ چینی، این شرکت تحت نظارت نهادهای دولتی چین است تا محتوای تولیدی آن مطابق با ارزشهای سوسیالیستی باشد. برای مثال، چتباتهای DeepSeek از پاسخدهی به موضوعاتی مانند میدان تیانآنمن یا خودمختاری تایوان خودداری میکنند.
علاوه بر این، برخی دولتها و شرکتها به دلیل نگرانیهای مرتبط با امنیت دادهها و نفوذ سیاسی چین، استفاده از DeepSeek را محدود یا ممنوع کردهاند. دولت آمریکا نیز احتمالا قصد دارد این نرمافزار را روی دستگاههای دولتی ممنوع کند.
این فشارها نمونهای از مقاومت جهانی علیه تأثیرات احتمالی برند DeepSeek در بازار هوش مصنوعی است.
تأثیر برند DeepSeek بر رقبای بزرگ و بازار جهانی
حضور DeepSeek در بازار، برندهای بزرگی مانند OpenAI و Meta را تحت فشار قرار داده است. DeepSeek با کاهش هزینهها و بهبود کارایی مدلهایش، رقابت را دشوار کرده و حتی باعث افت ۱۸ درصدی سهام انویدیا در ژانویه گذشته شده است.
مدیر عامل مایکروسافت، برد اسمیت، در جلسهای در سنای آمریکا گفت که کارکنان مایکروسافت از استفاده از DeepSeek منع شدهاند، و سم آلتمن، مدیر عامل OpenAI، از دولت آمریکا خواسته محصولات DeepSeek را ممنوع کند.
با وجود این چالشها، DeepSeek توانسته جایگاهی مستحکم در میان توسعهدهندگان پیدا کند. طبق دادهها، بیش از ۵۰۰ مدل مشتقشده از مدلهای DeepSeek در پلتفرم Hugging Face ثبت شده و ۲.۵ میلیون بار دانلود شدهاند.
آینده برند DeepSeek: فرصت یا تهدید برای بازار؟
DeepSeek در حال تثبیت جایگاه خود در رقابت جهانی است، اما اینکه آیا میتواند محدودیتها و فشارهای سیاسی را پشت سر بگذارد یا نه، به راهبردهای آینده آن بستگی دارد.
این برند نهتنها معادلات بازار هوش مصنوعی را تغییر داده بلکه این سوال جدی را مطرح کرده که آیا کشورهای غربی میتوانند برتری خود را در این حوزه حفظ کنند یا خیر.