پایگاه خبری دنیای برند، در سالهای نه چندان دور وقتی حرف از کشاورزی می‌شد، باغداران و کشاورزان از کیفیت محصولشان، میزان محصول تولید شده و بازار فروش می گفتند، سخنانی سرشار از شور و شوق بویژه در شهری که برندی جهانی را در عرصه کشاورزی تولید می کند؛ یعنی انار ساوه.
حالا اما اوضاع تغییر کرده، تغییری نگران کننده که بر باغات انار سایه افکنده است، “کم آبی” تغییری است که براحتی نمی توان از کنارش گذشت، در واقع پایه همه تغییرات نگران کننده بعدی است. تغییراتی همچون خزان زودرس درختان، خشک شدن درخت، افت کیفیت محصول، بروز آفت و در نهایت آسیب رسیدن به اقتصاد کشاورزی و البته تهدید برند.
تشنگی درختان و عطش بالای آنان اشک تولیدکنندگان انار و باغداران را درآورده و هر روز شاهد خشک شدن درختان شان، یکی پس از دیگری هستند که انگیزه آنان را برای تولید انار کاهش داده است، این موضوع در اراضی و باغات پائین دست سد الغدیر ساوه که حیات آنها وابسته به منابع آبی این سد بوده و نمود بیشتری دارد، در واقع تشنگی الغدیر به باغات پایین دست سرایت کرده است.
تولیدکنندگان انار در اراضی پائین دست سد الغدیر و بسیاری از نقاط دیگر که خشکسالی گلوی درختان آنان را فشار داده و کم کم دارد جان آنها را می‌گیرد به خوبی می‌دانند با خشک شدن چاههای آب و کاهش ذخیره سازی منابع آبی در سدالغدیر امکان آبیاری در بازه زمانی مشخص وجود ندارد و نتیجه آن خشک شدن تدریجی درختان و تبدیل باغات به زمین لم‌یزرع و کویری شده و بجای جولان انارهای چشم‌نواز و تماشای یاقوت‌های سرخ زیبا و درختان سرحال و سرزنده در دشت مرکزی ساوه باید گردوغبار ناشی از خشک شدن باغات را تحمل کرده و یک زمین برهوت و خشک را به تماشا بنشینند. موضوعی که در بازدید میدانی خبرنگار ایسنا از انارستان‌های ساوه و در گفت‌وگو با تنی چند از باغداران و تولیدکنندگان انار مشاهده شد.
در یک روز گرم تابستانی با حضور در منطقه “چهارخواجه‌گان” حدفاصل بین جاده روستاهای یل‌آباد و الوسجرد ضمن بازدید از درختان انار این منطقه پای صحبت تنی چند از باغداران و تولیدکنندگان انار نشستیم.
باغداران از کم آبی و خشک شدن درختان که غصه و قصه هر روزشان شده گفتند. نبود آب برای آبیاری باغات، امان از باغداران گرفته، هجوم خشکسالی باغات را فقیرتر از گذشته کرده و درخت و زمین را خشک و بی بار می‌کند.
به گفته آنها اینجا فریاد بی‌آبی بلند است. عمر باغات انار که بعضا قدمت ۱۰۰ ساله دارند امروز به دلیل خشکسالی بسر رسیده و باغداران باید بجای برداشت محصول زبده و با کیفیت در ابتدای فصل پائیز، مرگ خاموش درختان و خزان زودرس آنها را نظاره‌گر باشند.
خزان زودرس درختان تشنه
فصل خزان یادآور خاطرات خوش باغداران و جنب و جوش آنان در کوچه باغ ها برای برداشت انار و عرضه به بازار و یا تولید رب و سایر فرآورده‌های انار است، اما امسال پائیز زودتر از موعد همیشگی خود رخ نمایان کرد، درختان نه در اثر تغییر فصل که در پی تشنگی خزان کرده اند و باغداران به جای برداشت محصول باید شاخه‌های خشک شده درختان و برگ‌های پژمرده، رنگ باخته و زرد را برداشت کنند.
“حجت طالب‌حقیقی” یکی از باغداران و تولیدکنندگان انار ساوه در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: خشک شدن چاههای این منطقه از حدود ۲۰ سال پیش، باعث شد که آب مورد نیاز باغات پائین دست سد الغدیر در ازای پرداخت مبلغی، از طریق منابع آبی این سد تامین شود.
دریچه‌های سد به روی باغداران بسته شد
وی با اشاره به کاهش منابع آبی ذخیره شده در دریاچه سد الغدیر گفت: به دلیل کاهش حجم آب این سد، از مهرماه سال گذشته دریچه‌های سد بر روی باغداران این منطقه بسته شده است و از ابتدای سال جاری و به شکوفه نشستن درختان، دریچه‌های سد تنها دو بار باز شده و از طریق کانال آب احداث شده بین باغات و سد، عملیات آبیاری انجام شده است. در این شرایط بدلیل بازه طولانی مدت آبیاری، خزان زودرس و خشک شدن تدریجی درختان اتفاق می افتد.
وی با اشاره به اینکه دو هکتار از باغ سه هکتاری اش در پنج سال گذشته خشک و لم یزرع شده، افزود: ادامه این روند موجب خشک شدن کامل “چهارخواجه‌گان” شده و زمان زیادی طول نخواهد کشید که انارستان‌های این منطقه تبدیل به بیابان هایی خشک و بی آب و علف شوند. در این شرایط، علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی برای باغداران، تبعات ناشی از بیابان زایی و تشدید پدیده آلایندگی، این بخش از قطب تولید انار را فرا خواهد گرفت و حتی موجب آلودگی شهر ساوه نیز خواهد شد.
طالب حقیقی با بیان اینکه امسال پائیز زودرس را تجربه کردیم، گفت: انار درخت مقاومی است ولی اگر در برابر کم آبی مقاومت کرده و خشک هم نشود به دلیل طولانی شدن فاصله آبیاری‌ها و تشنگی، دچار آفت شده و از بین می رود.
“مهدی طالب‌حقیقی” باغدار دیگر منطقه “چهارخواجه‌گان” با اشاره به سرریز شدن آب سدالغدیر در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ پس از ۲۲ سال اظهار کرد: اگر آن زمان که این سد استراتژیک برای مصارف شرب و کشاورزی ساوه سرریز کرد و تراز آبی آن تکمیل شد مسئولان وقت اقدام به مدیریت آب کرده و اجازه نمی‌دادند دریچه‌های سد برای مدت زمان طولانی باز بماند امروز شاهد کمبود آب در این منطقه برای آبیاری باغات نبودیم چرا که حیات این درختان وابسته به منابع آبی سدالغدیر است.
وی با اشاره به خاموش شدن موتورهای آب این منطقه از حدود ۲۰ سال پیش گفت: از آنجاکه باغات این منطقه که در زیردست سدالغدیر قرار دارند، از این سد حقآبه ندارند لذا همه ساله با پرداخت وجهی اقدام به خرید آب می‌کنیم.
او افزود: با کاهش منابع آبی ذخیره شده در دریاچه سد، میزان آبی که همه ساله برای آبیاری باغات تخصیص داده می‌شود کاهش یافته و امسال تنها دو بار در اردیبهشت ماه و خردادماه دریچه‌های سد برای آبیاری باغات باز شده و ۳۰ لیتر بر ثانیه آب در اختیار باغداران قرار گرفته که از این میزان ۱۰ لیتر بر اثر تبخیر و سنتی بودن جوی‌ها هدر رفته و تنها ۲۰ لیتر آب در ثانیه به باغ ها رسیده که به هیچ عنوان کافی نبوده و درختان را سیراب نمی کند.
طالب‌حقیقی اظهار کرد: درختان این منطقه به دلیل گرمای شدید بخش مرکزی، باید حداکثر هر ۱۰ روز یکبار آبیاری شوند، اما به دلیل کمبود منابع آبی، هر ۳۰ الی ۴۰ روز یکبار آبیاری می‌شوند. زمانی که تراز آبی سدالغدیر تکمیل بود دریچه‌های سد برای ذرت کاری در اراضی پائین دست باز می‌شد و حالا درختان ۱۰۰ ساله انار باید تاوان ذرت کاری آن روزها را بدهند.
امسال در چهارخواجه گان از انار مرغوب خبری نیست
وی بیان کرد: باغاتی که حیات آنها وابسته به منابع آبی سد الغدیر است دچار این مشکل شده اند، هرچند سهم آب باغدارانی که از این سد حقآبه دارند نیز کاهش یافته است. خزان زودرس و زردی برگ درختان علامت تولید انار بی‌کیفیت و ریز و دانه‌های خشک و کشمشی است، به عبارتی امسال در این منطقه انار مرغوب تولید نخواهد شد و فقط خدا باید رحم کند تا درختان خشک نشوند.
او درخصوص عدم استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری گفت: برخی موانع نظیر نداشتن سند ملکی برای ارائه به بانک جهت دریافت تسهیلات و نیز عدم وجود نقدینگی کافی امکان تغییر شیوه آبیاری از سنتی به نوین را از ما گرفته است.
صحبت هایم با این باغدار تمام نشده که “ابراهیم نیری” دیگر باغدار ساوجی سوار بر موتور از راه می رسد و می‌گوید: تو را به خدا از همه باغات عکس بگیرید و به مسئولان نشان دهید که چه بلایی بر سر باغات انار ساوه آمده است. در شرایط بی‌آبی، هم درختان جان خود را از دست می‌دهند و هم باغداران نیمه جان شده‌اند.
باغ ۱۰۰ ساله در حال خشک شدن است
وی افزود: این درختان ۴۰ روز است که آب نخورده اند و شدت گرما باغ را به جهنم تبدیل کرده و درختان زبان بسته در آتش گرما و بی آبی در حال سوختن هستند. به داد ما برسید که اگر دیر شود کار از کار گذشته و باغات تبدیل به بیابان خواهند شد.
نیری بیان کرد: به دلیل کاهش منابع آبی و عدم آبیاری باغ در موعد مقرر، درختان رفته رفته رنگ می‌بازند و رنگ سبزشان به زردی می گراید. باغ ۱۰۰ ساله این منطقه در حال خشک شدن است و فریاد ما به جایی نمی‌رسد.
به گزارش ایسنا، شکی نیست که باغات انار چهارخواجه‌گان نیازمند شیوه های نوین آبیاری و حتی نگهداری هستند، موضوعی که سالها پیش از این باید به عنوان یک ضرورت مورد توجه باغداران و مسئولان قرار می گرفت.
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی ساوه در این باره به ایسنا گفت: براساس نظام قدیم آبیاری، کشاورزان به هر میزان که منابع آبی در اختیار داشتند اقدام به احداث باغ می‌کردند و سطح زیر کشت و نوع محصول براساس نیاز آبی و شرایط پایداری آب انتخاب می‌شد.
“محمودرضا خلیلی” افزود: شرایط اقتصادی به گونه‌ای شده است که تولیدات باغی درآمد بیشتری نسبت به زراعت دارد و همین عامل موجب گسترش وسعت باغات و بعضا تبدیل اراضی کشاورزی به باغ شده و عملا سطح زیر کشت زراعت کاهش یافته و توسعه باغات رونق گرفته است.
وی با تاکید بر لزوم حفظ باغاتی که در گذشته یا در سالهای اخیر احداث شده‌اند، گفت: به دلیل کاهش خروجی آب چاه های کشاورزی و البته خشک شدن آنها، آب مورد نیاز برخی باغات در دشت مرکزی از طریق سدالغدیر تامین می‌شود و با توجه به اینکه تعدادی از آنها حقآبه ندارند باید از منابع آبی که در اختیار دارند به درستی استفاده کرده و آنرا مدیریت کنند.
نبود انگیزه برای استفاده از آبیاری نوین
خلیلی با تاکید بر اجرای روش‌های نوین آبیاری گفت: بسیاری از باغات به صورت خرده مالکی اداره می شوند و به دلیل وسعت کم، ارزش اقتصادی چندانی ندارند پس باغدار نیز انگیزه‌ای برای هزینه کرد عمده برای اجرای روش‌های نوین آبیاری یا اجرای پروژه انتقال آب از طریق کانال‌های سیمانی ندارد.
وی گفت: در کانالیزه کردن انتقال آب یا تبدیل جوی‌های سنتی و خاکی به کانال سیمانی، بخش اعظمی از هزینه از محل یارانه دولتی تامین شده و آورده بسیار کمی از مالکان اخذ می‌شود، اما چون منابع مالی محدود است امکان احداث کانال با این میزان منابع محدود و وسعت بالای باغات میسر نیست.
۷۰ درصد انتقال آب از طریق کانال خاکی
وی بیان کرد: در حال حاضر انتقال آب برای قریب به ۷۰ درصد باغات از طریق جوی یا کانال خاکی صورت می‌گیرد و تبدیل آنها به کانال سیمانی برای جلوگیری از هدررفت آب و نیز انتقال سریع آب بسیار حائز اهمیت است.
خلیلی در خصوص اجرای آبیاری قطره‌ای نیز گفت: باغداران باید مدرکی دال بر برخورداری از حقابه از طرف اداره امور منابع آب شهرستان و نیز مدارک مالکیتی برای تامین اعتبار دولتی در راستای اجرای آبیاری قطره‌ای به جهاد کشاورزی ارائه دهند. برای قطره‌ای کردن باغات خرد نیز باید ایستگاه پمپاژ احداث شود که نیازمند تامین برق و گازوئیل است که در برخی باغات، شدنی نیست و امکان تامین برق یا سوخت با وجود علاقمندی باغداران خرده مالک برای اجرای این نوع شیوه آبیاری وجود ندارد.
وی تاکید کرد: برای برخورداری از یارانه دولتی باید مدارک مورد نیاز ارائه شود، اما باغدار می تواند بدون دریافت یارانه دولتی و با هزینه شخصی خود نسبت به اجرای شیوه‌های نوین آبیاری و نیز احداث کانال سیمانی برای آب‌دهی باغات خود اقدام کند.
وی همچنین گفت: طولانی شدن فواصل آبیاری برای باغ انار اقتصادی نبوده و عملا درختان آسیب خواهند دید، البته اگر درخت در سال بعد به میزان کافی آب دریافت کند احیا خواهد شد، اما در بلندمدت همچنان با کمبود آب مواجه خواهیم بود. نمی‌توان پیش بینی کرد که آیا در سال آینده به میزان کافی آب وجود خواهد داشت یا نه تا براساس آن تصمیم بگیریم چه کنیم.
خلیلی تصریح کرد: درخت در برابر کم آبی ضعیف می شود و آفت می زند، پس طبیعی است که باید برای احیای آن اقدام کرد.
وی همچنین در خصوص سایر مناطق انار خیز ساوه که دچار این مشکل شده اند گفت: باغاتی که حیات آنها وابسته به منابع آبی سد الغدیر است نظیر باغات مجاور بندچای، سرخده، ملک آباد و … دچار مشکل کم آبی شده‌اند حتی در برخی نقاط، شدت آسیبی که به درختان وارد شده دو یا سه برابر این منطقه است.
وی بیان کرد: به دلیل بارندگی های مطلوب در سنوات گذشته چاههای آب این مناطق پرآب بوده و چنانچه امکان بهره برداری از منابع آبی سد الغدیر وجود نداشت باغداران از منابع آبی چاه های کشاورزی استفاده می کردند ولی حالا این چاه ها نیز آب ندارند.
۸۰۰ هکتار باغ انار در معرض تهدید خشک شدن/ زنگ خطر به صدا درآمده است
این مقام مسئول در جهاد کشاورزی ساوه تصریح کرد: در سال جاری حدود ۸۰۰ هکتار از باغاتی که حیات آنها وابسته به منابع آبی سد الغدیر است در معرض خشک شدن قرار دارند و زنگ خطر برای تبدیل شدن باغات به زمین خشک و بی آب و علف به صدا در آمده است و چنانچه شرایطی که امسال بر این باغات حاکم شده در سال آینده نیز تکرار شود قطعا این وسعت باغ از بین رفته و احتمال دارد خشکسالی مساحت بیشتری از انارستان‌های این شهرستان را در بر بگیرد.
وی با بیان اینکه انار یک درخت مقاوم است، اظهار کرد: نمی‌توان بطور دقیق گفت که چه میزان از سطح زیر کشت باغات انار در این شهرستان در اثر خشکسالی کاهش یافته است، تنها می توان گفت در حال حاضر از ۱۲ هزار هکتار از باغات ساوه که به محصول انار اختصاص یافته کمتر از ۱۰ هزار هکتار بارده هستند و ارزش اقتصادی حدود دو هزار هکتار از باغات این شهرستان کاهش و یا از بین رفته است.
کاهش سه برابری تولید
وی تصریح کرد: میانگین برداشت انار از باغات بین ۱۵ الی ۱۷ تن در هکتار است در حالیکه میزان برداشت در باغاتی که از چرخه اقتصادی در نتیجه خشکسالی خارج شده‌اند به کمتر از پنج تن در هکتار کاهش یافته است.
خلیلی همچنین خواستار حذف باغات غیراقتصادی در شهرستان ساوه شد و افزود: وقتی یک باغ انار به دلیل خشکسالی از چرخه اقتصادی خارج می شود باید کاربری آن را تغییر داد و تبدیل به زارعت کرد. در سالهای گذشته به دلیل مطلوب بودن منابع آبی سطح زیر کشت انار در این شهرستان بی رویه افزایش پیدا کرده است و موجب افزایش مصرف منابع آبی شده است.
وی با تاکید بر اینکه در شرایط خشکسالی باید براساس آب موجود برنامه ریزی کرد، گفت: تبدیل باغات غیراقتصادی به زارعت نیز باید به صورت کارشناسی و براساس میزان آب موجود صورت گیرد و حتی در نوع کشت نیز باید محصولات با نیاز آبی کمتر تولید شود.
وی خواستار کیفی سازی باغات انار در قطب تولید انار جهان شد و افزود: کیفی سازی باغات نه تنها موجب کاهش محصول نخواهد شد بلکه موجب خواهد شد برند انار این منطقه حفظ شود.
پسته کاری به جای انارکاری!
خلیلی گفت: طبیعی است که یک باغدار وقتی از سالیان گذشته برای حفظ انار سرمایه گذاری کرده است در صورت حذف باغات و خارج شد آنها نها از چرخه تولید متضرر خواهد شد اما واقعیت این است که وقتی آب نباشد باید راهکارهای علمی و اصولی برای صیانت از کشاورزی اتخاذ کرد که یکی از آنها تبدیل باغات به زراعت و یا جایگزین کردن پسته کاری به جای انار کاری است چرا که پسته یک درخت مقاوم با نیاز کمتری نسبت به انار بوده و دارای ارزش اقتصادی و درآمدزایی بالا به عنوا ن یک محصول استراتژیک است.
به گزارش ایسنا، گذشته از آنکه تامین آب مورد نیاز باغداران برای آبیاری به عنوان یک مطالبه جدی از سوی آنان مطرح است باید گفت که وسعت باغات احداث شده انار در شهرستان ساوه با میزان منابع آبی در شرایط کمبود آب و خشکسالی همخوانی ندارد و توسعه این شهرستان به دلیل مزیت صنعتی و کشاورزی و نیز مواجه بودن آن با پدیده مهاجرپذیری موجب افزایش چشمگیر منابع آبی برای مصارف کشاورزی، صنعتی و شرب شده است.
از طرفی برخی موانع قانونی و نیز مقاومت باغداران که در جریان گفت‌وگو با آنان به وضوح دیده می‌شد موجب شده که اراده جدی برای تبدیل شیوه آبیاری از سنتی به نوین وجود نداشته باشد. آنچه مشخص است باغداران هنوز خود را برای سازگاری با شرایط خشکسالی آماده نکرده‌اند و اصلا باور ندارند که آب نیست که اگر باور داشتند سالها پیش حتی با وجود وجود مشکلات، برای دریافت یارانه به منظور قطره‌ای کردن شیوه آبیاری و بهسازی کانال‌ها اقدام می کردند.
گرچه آنها مسئولان را مقصر این شرایط و عدم مدیریت منابع آبی سد الغدیر می‌دانند اما خودشان هم همت و رغبتی برای مدیریت مصرف آب آنهم با تغییر شیوه آبیاری از سنتی به نوین نداشته و ندارند که اگر رغبتی بود به جای اینکه چشم براه مسئولان می نشستند به هر شکل ممکن اقدام به تبدیل کانال‌های سنتی و خاکی به سیمانی می کردند، هرچند این مسئله نافی نقش منفعل مسئولان در این ماجرا نیست، آنها نیز به یک قانون و بخشنامه بسنده کرده و تمام سال هایی که باید برای راضی کردن باغداران به سرمایه گذاری در حوزه استفاده از روش های نوین آبیاری و چاره اندیشی برای رفع موانع موجود، کاری می کردند، در سایه قانون ها و بخشنامه ها کنار نشستند.
راهکار چیست؟
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ساوه که کارشناس مهندسی آب است نیز گفت: بخشی از باغات انار پائین دست سد الغدیر حقآبه‌بر بوده و میزان آب تخصیصی براساس برنامه زمان بندی شده برای آنها تخصیص می‌یابد اما برخی باغات هستند که حقآبه نداشته و در گذشته از چاه های آب تغذیه می‌کردند و به دلیل خشک شدن چاه ها، ناگزیر متوسل به بهره‌برداری از منابع آبی سد الغدیر شده‌اند که اصطلاحا به این نوع باغات در خصوص نحوه تخصیص آب “باغات مازادبر” می‌گویند یعنی از مازاد آب سد یا رودخانه‌هایی نظیر رودخانه مزلقان برای این باغات در نظر می‌گیرند.
“علیرضا طهماسبی” اظهار کرد: آمار دقیقی از میزان باغاتی که از سد الغدیر و یا رودخانه‌ها حوضه آبریز ساوه حقآبه ندارند وجود ندارد.
وی در ادامه با بیان اینکه عملکرد باغات در نتیجه خشکسالی کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند، اظهار کرد: در حال حاضر عملکرد باغات مازادبر به هیچ وجه اقتصادی نیست و میزان تولید انار در این باغات به کمتر از پنج تن در هر هکتار رسیده و انار تولیدی آنها نیز فاقد کیفیت لازم است و بیشتر به مصارف فرآوری و رب‌گیری می‌رسد در حالیکه عملکرد مطلوب یک باغ حدود ۱۷ تن در هکتار است که بخش اعظمی از محصول آن مرغوب است و جنبه صادراتی دارد.
طهماسبی با بیان اینکه در شرایط خشکسالی هیچ راهکاری برای تامین آب باغات آزادبر وجود ندارد، گفت: این باغات به دلیل خشک شدن چاه و نداشتن حقآبه در معرض نابودی قرار دارند و چاه های موجود در منطقه نیز فاقد کیفیت آب بوده و عملا آبیاری با این نوع آب که شور است عاملی جهت تولید محصول نامرغوب یا ضعیف شدن درخت خواهد بود.
وی تنها راهکار برای حفظ این باغات را تامین آب شرب شهر ساوه از طریق بهره برداری از سدکوچری و اختصاص کامل منابع آبی سد الغدیر به مصارف کشاورزی دانست تا بتوان علاوه بر حقآبه‌برها برای باغات مازادبر نیز آب در نظر گرفت. همچنین مدیریت آب و تغذیه با بهره گیری از روش های نوین آبیاری نیز تا حد قابل قبولی به حفظ باغات کمک خواهد کرد.
باید پذیرفت که آب نیست و در شرایط خشکسالی قرار داریم و در چنین شرایطی لازم است تا برای سازگاری با شرایط دست به اقداماتی زده شود که کشاورزی و باغداری که محور توسعه کشور است آسیب نبیند. مسئولان نیز باید تسهیلات و حمایت‌های قانونی خود را انجام داده و به شکل عملی پای کار بیایند چراکه قطعا بی توجهی به این موضوع پذیرفتنی نبوده و اتخاذ تدابیر لازم برای سازگاری با شرایط خشکسالی و کم آبی در عین حفاظت از بخش کشاورزی مهمترین وظیفه دولت در این حوزه است، بویژه اینکه از بین رفتن ۸۰۰ هکتار باغ علاوه بر تبعات اقتصادی، تبعات اجتماعی بسیاری برای منطقه و استان در پی خواهد داشت.
طبیعی است که هر هزینه‌ای برای تولید یک محصول صورت گیرد منجر به افرایش عملکرد و تولید محصول کیفی و مرغوب و به عبارتی بازارپسند خواهد شد و با فروش محصول با قیمتی مناسب جبران تمامی هزینه های صورت می گیرد.
باغداران باید باور کنند که لایروبی جوی‌ها و سیمانی کردن کانال‌ها موجب جلوگیری از پرت و هدررفت آب که در حال حضار برای این منطقه و بسیاری از مناطق کیمیا شده خواهد شد. آنها نباید به سادگی از کنار هدر رفت ۱۰ لیتر از ۳۰ لیتر بر ثانیه آب تحویلی بگذرند بویژه اینکه می توان با انتقال درست آب به استخرهایی در باغ و سپس استفاده از شیوه آبیاری قطره‌ای، منابع آبی در اختیار را مدیریت کرد.
طرح انتقال سهم آب ساوه از سد کوچری در حال اجراست و از سرگیری عملیات اجرایی آن از دو ماه پیش آغاز شده و امید است که با بهره‌برداری از این طرح بزرگ بخش اعظمی از مشکل کم آبی ساوه به عنوان خشک ترین و کم بارش ترین نقطه استان مرکزی برطرف شود، البته اگر بهره‌برداری از این طرح به درازا بکشد قطعا حوزه کشاورزی ساوه آسیب جدی خواهد دید و آن وقت است که باید دید آیا ساوه همچنان قطب کشاورزی کشور خواهد بود و انار همچنان محصول شاخص این خطه زرخیر می‌ماند یا روز به روز شاهد کاهش سطح زیر کشت شهرستان بر اثر بی آبی خواهیم بود.
البته اگر با به سرانجام رسیدن این پروژه هم همچنان باغداران و مسئولان بر همان مدار گذشته عمل کنند این چرخه معیوب تکرار شده و خشکسالی به عنوان عقوبت هدر دادن هدیه سخاوتمندانه آسمان دوباره گریبان باغات چهارخواجه گان و امثال آنها را خواهد گرفت.
منبع: ایسنا
