پایگاه خبری دنیای برند، همه ما دوست داریم هنگام رانندگی کمتر تکان بخوریم؛ مخصوصا وقتی از روی دست‌اندازها رد می‌شویم. وقتی حرکت اتومبیل به اصطلاح «خشک» و پر از تق‌‌توق می‌شود و هنگام حرکت ضربه‌های زیادی به اتاق سرنشین وارد می‌گردد، احتمالا باید به فکر یک دست کمک فنر نو باشید. اما آیا می‌شود به جای تعویض، کمک فنر را تعمیر کرد؟
برای این‌که به این سوال جواب بدهیم باید بیشتر درباره این لوازم یدکی خودرو بدانیم.
آشنایی با کمک فنر خودرو
به بیان خیلی ساده، کمک فنر خودرو بخشی از سیستم تعلیق است که حرکت رو به بالا و پایین فنرهای سیستم تعلیق را تعدیل و محدود می‌کند. وقتی خودرو حرکت می‌کند یا از روی دست‌انداز عبور می‌کند، فنرها فشرده می‌شوند و بعد هنگام بازشدن ضربه زیادی را به اتاق سرنشین وارد می‌کنند. کمک فنر ماشین، یک نیروی معکوس به فنرها وارد کرده و شُک مربوط به بازشدن و بسته‌شدن آنها را می‌گیرد. با گرفته‌شدن نیرویی که فنرها وارد می‌کنند و تبدیل آن به حرارت، حرکت ماشین نرم‌تر می‌شود و ضربه‌ها خنثی می‌شوند.
اگر می‌خواهید بدانید کمک فنرها دقیقا کجا هستند، محل قرار‌گرفتن آنها را می‌توانید در شکل زیر ببیند. هر چرخ یک کمک فنر دارد؛ پس در مجموع در هر خودرو چهار کمک فنر، دوتا در جلو و دوتا در عقب وجود دارد. فنرها روی کمک فنر پیچیده می‌شوند. دو کمک فنر جلویی به محور جلو و دوتای عقبی به محور عقب وصل هستند.
اجزای تشکیل دهنده کمک فنر
هر کمک فنر از اجزای زیر ساخته شده است:
تکیه‌گاه بالا و پایین
تکیه‌گاه بالا به زیر خودرو وصل می‌شود و تکیه‌گاه پایین با سیستم تعلیق ارتباط برقرار می‌کند.
میل کمک
این بخش به پیستون وصل است و در داخل محفظه سیال قرار می‌گیرد.
پیستون
پیستون جزء اصلی کمک فنر ماشین است. این قطعه فلزی و استوانه‌ای شکل است و به میل کمک متصل شده است. پیستون در محفظه سیال هیدرولیک به بالا و پایین حرکت می‌کند تا به جذب ضربه‌ها و ارتعاشات ایجاد‌شده توسط سیستم تعلیق کمک کند.
محفظه سیال
محفظه‌ای است که سیال کمک فنر (مایع یا گاز) در آن قرار دارد. قسمت پایینی محفظه درون قسمت بالایی حرکت می‌کند و به بالا و پایین می‌رود.
سوپاپ پایه
در قسمت زیر محفظه سیال قرار گرفته و مانع از برخورد پیستون به کف هنگام بسته‌شدن کمک فنر می‌شود.
روزنه
روزنه در بالای پیستون قرار دارد و به کنترل جریان سیال داخل کمک فنر کمک می‌کند.
واشر مهر و موم
مهر و موم‌ها در اطراف پیستون قرار دارند و به جلوگیری از نشت مایع هیدرولیک از اطراف پیستون کمک می‌کنند.
شیوه عملکرد کمک فنر خودرو
وقتی اتومبیل از روی ناهمواری عبور می‌کند، تغییرات فشار وارده به فنرها منتقل شده و آنها را باز و بسته می‌کند. انرژی ناشی از باز و بسته‌شدن فنرها، به کمک فنر که داخل هر فنر قرار گرفته است منتقل می‌شود. با انتقال این فشار به اجزای داخلی کمک و سپس پیستون، این جزء تحت تاثیر فشار وارده به سمت پایین حرکت کرده و مایع سیال را که در زیر آن قرار گرفته است، فشرده می‌سازد. انتقال فشار به مایع، بخش زیادی از ضربه را از بین می‌برد. علاوه براین در داخل پیستون حفراتی وجود دارد که مایع را با فشار از محفظه پایینی عبور می‌دهد. در این‌جا نیز بخشی از این انرژی جنبشی به حرارت تبدیل می‌شود. هنگام بازشدن فنر نیز کمک فنر دقیقا در عکس جهت حرکت می‌کند.
در شکل زیر می‌توانید شیوه کار کمک فنر ماشین را هنگام باز و بسته‌شدن ببینید.
علائم خرابی کمک فنر
وقتی کمک فنرها فرسوده می‌شوند علائمی را نشان می‌دهند که می‌توانید آنها را تشخیص دهید. با این حال، برخی از علائم مانند کاهش دقت فرمان، عملکرد توقف و یا پایداری خودرو ممکن است به راحتی در شرایط رانندگی عادی قابل تشخیص نباشد. میزان فرسودگی کمک فنر به تعداد زیادی از عوامل مانند شرایط جاده و محیط، سبک رانندگی و بار خودرو بستگی دارد. علائمی که نشان می‌دهند کمک فنرها نیاز به رسیدگی دارند شامل موارد زیر هستند.
شیرجه به سمت زمین
اگر وقتی ترمز می‌کنید قسمت جلوی خودرو به سرعت به سمت پایین حرکت می‌کند و انگار به سمت زمین شیرجه می‌زند، احتمالا مشکل از کمک فنر ماشین است. این شرایط خطرناک است و ممکن است سبب شود فاصله بین ترمز گرفتن و توقف خودرو زیاد شود.
جهش به سمت بالا
جهش بیش از حد ماشین به سمت بالا هنگام عبور از دست‌انداز، می‌تواند نشانه آن باشد کمک فنر خراب شده است و یا به علت فرسودگی نیاز به تعمیر دارد. در شرایط عادی هنگام عبور از یک دست‌انداز، خودرو نباید حرکت زیادی بکند و یا پرش نماید، اما وقتی کمک فنرها مشکل دارند، نمی‌توانند نیروی جمع‌شدن و بازشدن ناگهانی فنرها را به خود جذب کنند و سبب پرش می‌شوند.
احساس لیزخوردن و تغییر جهت هنگام دور‌زدن
اگر کمک‌ها فرسوده باشند، نمی‌توانند وزن خودرو را هنگام دور‌زدن به درستی منتقل کند و آن را متعادل سازند. به‌همین دلیل ممکن است احساس کنید که هنگام دور‌زدن، ماشین می‌لغزد و یا از کنترل شما خارج می‌شود.
ساییدگی لاستیک
وقتی نیروی فنرها به خوبی خنثی نشوند، می‌توانند به لاستیک‌ها فشار آورده و سبب ساییدگی بیش از حد آنها در یک بازه زمانی مشخص شوند.
پایین‌آمدن قسمت عقب خودرو هنگام شتاب گرفتن
وقتی کمک فنرها خوب کار می‌کنند، سبب تثبیت حرکت تعلیق در هنگام شتاب‌گیری می‌شوند؛ اما اگر خراب یا فرسوده باشند باعث می‌شوند هنگام شتاب تکانه خودرو به عقب منتقل شده و قسمت جلو بالا بیاید. اگر این علامت را در خودرو خود می‌بینید، باید به فکر کمک فنرها باشید.
لرزش فرمان
طبیعی است که هنگام رانندگی در یک جاده پر از دست‌انداز، کمی لرزش در فرمان داشته باشید. اما اگر این لرزش‌ها در جاده صاف هم هست، احتمالا کمک فنر ماشین مشکل دارد.
صداهای غیرمعمول
هنگامی که کمک فنرها فرسوده می‌شوند، ممکن است صدای تق‌تق بشنوید. این صدا در اثر تماس فلز با فلز هنگام حرکت کمک فنرها به سمت پایین هستند. معمولا هنگام عبور از دست‌انداز صداها واضح‌تر هستند.
نشتی مایع هیدرولیک
اگر متوجه شدید که مایع هیدرولیک داخل کمک فنر به بیرون نشت کرده است، احتمالا کمک شما فرسوده شده و مهر و موم‌های اطراف پیستون خوب نمی‌توانند جلوی سیال را بگیرند.
آیا کمک فنر ماشین قابل تعمیر است؟
وقتی کمک فنر ماشین خراب می‌شود، معمولا دو گزینه برای حل این مشکل پیش روی شماست؛ یا باید خرید کمک فنر را در برنامه کار خود قرار داده و کمک را عوض کنید و یا آن را تعمیر نمایید. برخلاف تصور بسیاری از افراد، کمک فنر ماشین قابل تعمیر است. اما لازم است یک تعمیرکار ماهر برای تعمیرات پیدا کنید. تعمیرات کمک فنر ماشین می‌تواند بسیار ارزان‌تر از تعویض آن باشد؛ مخصوصا اگر لازم باشد هم چهار کمک فنر را عوض کنید.
شیوه تعمیر کمک فنر به نوع خرابی آن وابسته است. ممکن است تعمیرکار سیال داخل آن را جایگزین کند و یا پیستون آن را تعمیر کند.
اگر کمک فنر شما دچار مشکل شده است و می‌خواهید تا حد ممکن آن را تعمیر کنید تا مجبور نشوید هزینه زیادی برای تعویض بپردازید، می‌توانید برای تعمیرات کمک فنر ماشین و همچنین، لنت ترمز روی کمک ما حساب کنید.
