به گفته استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله هشدار برای خروج مردم از خانه بعد از زلزله‌های مهم از جمله درس‌های فراگرفته شده از زلزله بم است، ولی در مقابل توسعه پایدار و تاب آوری از جمله درس هایی است که از زلزله بم گرفته نشد.
به گزارش پایگاه خبری دنیای برند به نقل از ایسنا، دکتر مهدی زارع استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در نشست علمی “۲۱ سال پس از زمینلرزه بم: بازخوانی تجربه‌ها و درس‌ها به مناسبت سالروز زلزله بم” که از سوی انجمن ترویج علم ایران به صورت لایو اینستاگرام برگزار شد، گفت: زلزله بم با بزرگای ۶.۵ در روز ۵ دی ۱۳۸۲ رخ داد و با توجه به تعداد تلفات ۳۰ هزار نفر و مجروح شدن ۶۰ هزار نفر، مساله بم به مساله ملی تبدیل شد.
وی با بیان اینکه بازسازی شهر بم ۳ سال و ۹ ماه به طول انجامید، اظهار کرد: در این زلزله یک سوم جمعیت این شهر در زلزله کشته شدند که شامل ۳۰ هزار نفر می‌شد، ولی در سرشماری سال ۱۳۸۵ این گپ جمعیتی جبران شد.
زارع با اشاره به اثرات این رخداد لرزه‌ای در شهر بم استان کرمان، ادامه داد: در این رخداد نسلی از محققان زلزله‌شناس بم ایجاد شد، به این معنا که افرادی که در شاخه‌های دیگر این حوزه فعال بودند، بعد از زلزله بم به گرایش زلزله‌شناسی روی آوردند و تاکنون در این حوزه مشغول به کار تحقیقاتی هستند. علاوه بر آن شاهدیم که بعد از زلزله بم هشدار به خارج شدن مردم از خانه‌ها داده می شود که این امر یکی از درس‌هایی است که از زلزله سال ۸۲ بم گرفته شد.
این محقق حوزه زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در این باره توضیح داد: در روز و ساعت‌ها قبل از زلزله بزرگ بم، زلزله‌هایی رخ داده بود، ولی هیچ شاهدی برای اعلام هشدار برای خروج مردم از خانه‌ها و حضور در فضای بدون سقف دیده نمی‌شود، چون در آن زمان این امر دانسته نشده بود، به دلیل عدم اعلام این هشدار شاهدیم که در خوابگاه دانشگاه‌های پیام نور و دانشگاه آزاد بسیاری از دانشحویان جان خود را از دست دادند، ولی در زلزله چالان چولان استان لرستان در حالی که بزرگای آن ۶.۱ و نزدیک زلزله بم بود، ولی تلفات آن محدود به ۶۰ نفر شد.
وی دلیل کاهش تلفات در زلزله چالان چولان را اعلام هشدار برای خروج مردم از خانه ها دانست و ادامه داد: یکی از مهمترین درس هایی که از زلزله بم گرفته نشد، “توسعه پایدار” است. در شهرهای مختلف کشور به‌ویژه در مراکز استان‌ها شاهد توسعه ناپایدار هستیم، در حالی که از زلزله بم به بعد ۲۰ میلیون نفر به جمعیت ایران اضافه شد و متاسفانه در بعد از گذشت ۲۱ سال از زلزله بم بخش قابل ملاحظه‌ای از جمعیت در شهرها مستقر شدند، ضمن آنکه ۸۰ درصد از شهرهای بزرگ کشور در پهنه گسلی فعال توسعه یافته‌اند.
نمره ردی برای انبوه‌سازی
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به زلزله سرپل ذهاب سال ۹۶ گفت: بررسی ما حاکی از آن است که ساختمان‌های ساخته شده در مناسب جدید در منطقه فولادی این شهر به دلیل ساخت و سازهای نامناسب و بی کیفیت بیشترین خرابی را متحمل شدند و این ساختمان‌های جدید تاب آوری کمی در برابر زلزله داشتند.
وی یادآور شد: این اتفاق در زلزله قهرمان ماراش ترکیه رخ داد و در زلزله ۲۰۲۳، بیشترین خرابی‌ها در آپارتمان‌ها و سازه‌های جدید رخ داد و این نشان می‌دهد که در ایران و ترکیه با پدیده جدیدی به نام بناهای نوساز مواجه هستند. در این دو کشور دیگر سازه‌های خشت و گلی وجود ندارد، ولی انبوه سازی توسعه یافته که در تاب آوری در برابر زلزله نمره قبولی نمی‌گیرند.
زارع نمونه دیگر تاب‌آوری انبوه‌سازی را در زلزله دماوند استان تهران دانست که مسکن مهر نسبت به ویلاها و سازه‌هایی که در گذشته ساخته شده بودند، تاب‌آوری کمتری داشتند.
پایان
