نتایج آخرین گزارش اکوسیستم استارت‌آپی نشان می‌دهد جهان دریافته است که سرمایه‌گذاری بلندمدت روی اکوسیستم‌های استارت‌آپی، تنها زمانی جواب خواهد داد که استارت‌آپ‌های بومی‌شان، در عرصه جهانی موفق شوند و «دره سیلیکون» همچنان در صدر برترین اکوسیستم‌های استارت‌آپی قرار دارد، ضمن آنکه سهم جهانی چین از تک‌شاخ‌های جدید تقریباً دو برابر شده است.
دکتر مرضیه شاوردی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در گفت‌وگو با پایگاه خبری دنیای برند به نقل از ایسنا، با اشاره به انتشار دوازدهمین گزارش اکوسیستم استارت‌آپی (بوم‌سازگان شرکت‌های نوآفرین) گفت: شبکه جهانی کارآفرینی (GEN) با همکاری بنگاه استارت‌آپ ژنوم (Startup Genome) این گزارش را با تحلیل ۴٫۵ میلیون استارت‌آپ در ۳۰۰ اکوسیستم جهانی تدوین کرده است. در این گزارش، اکوسیستم‌های پیشگام جهان، روندهای نوآیند و چالش‌های کلیدی پیش روی کارآفرینان ارائه شده است. بنیان‌گذار و مدیرعامل استارت‌آپ ژنوم در مقدمه این گزارش، ضمن اشاره به فرصت‌های ناشی از هوش مصنوعی و فناوری‌های پاک برای شکل‌گیری و توسعه استارت‌آپ‌ها، بر دو نکته کلیدی دیگر تأکید می‌کند:
۱-پیش‌بینی آغاز چرخه رشد جدید در اکوسیستم‌های استارت‌آپی: افزایش سرمایه‌گذاری جزئی در سه ماهه ابتدایی ۲۰۲۴، نوید رسیدن به نقاط پایانی رکود تأمین مالی در اکوسیستم را می‌دهد. بنا به سابقه تاریخی، کسانی که در طول رکود یا بلافاصله پس‌از آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، به بیشترین منافع دست می‌یابند.
۲-ورود به عصر افزایش مقیاس (اسکیل‌آپ): دولت‌های سراسر جهان دریافته‌اند که سرمایه‌گذاری بلندمدت‌شان روی اکوسیستم‌های استارت‌آپی، تنها زمانی جواب خواهد داد که استارت‌آپ‌های بومی‌شان، در عرصه جهانی موفق شوند. احتمال رسیدن به ارزش بیش از ۵۰ میلیون دلار و در نهایت تبدیل‌شدن به شرکت تک‌شاخ (یونیکورن) برای استارت‌آپ‌های مرحله اولیه‌ای که عمده مشتریان آنها خارجی است، بیش از دو برابر دیگر استارت‌آپ‌ها است.
رده‌بندی اکوسیستم استارت‌آپی جهان در سال ۲۰۲۴
شاوردی ادامه داد: در این گزارش مدل ارزیابی و رده‌بندی سال ۲۰۲۴ نسبت به ۲۰۲۳ کمی تغییر کرده است و به‌جای ۶عامل موفقیت، ۵ عامل به شرح زیر برای رده‌بندی ۴۰ اکوسیستم استارت‌آپی برتر در نظر گرفته شده است:
جدول ۱، مدل ارزیابی و رده‌بندی ۴۰ اکوسیستم استارت‌آپی برتر
| ردیف | عامل | معیارها |
|---|---|---|
| ۱ | عملکرد ۳۰ درصد | خروج‌ها:تعداد خروج‌های بیش از ۵۰ میلیون دلار و یک میلیارد دلار و نیز رشد تعداد خروج‌ها |
| ارزش اکوسیستم: تاثیر اقتصادی اکوسیستم در بازه زمانی ۲.۵ ساله | ||
| موفقیت استارت‌آپ‌ها | ||
| ۲ | تامین مالی ۲۵ درصد | دسترسی |
| کیفیت و فعالیت | ||
| سرمایه‌گذاری و نسبت خروج | ||
| ۳ | دسترسی به بازار ۲۰ درصد | دسترسی محلی |
| دسترسی جهانی | ||
| ۴ | استعدادوتجربه ۲۰ درصد | استعداد |
| تجربه | ||
| ۵ | دانش ۵ درصد | ثبت اختراع |
| پژوهش |
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با بیان اینکه بر اساس این گزارش، اکوسیستم‌های نوآیند، از نظر عوامل موفقیت، دنباله‌رو ۴۰ اکوسیستم برتر جهان هستند، خاطر نشان کرد: از این رو، وزن معیارها در رده‌بندی این اکوسیستم‌ها کمی متفاوت با اکوسیستم‌های برتر است و در مدل رده‌بندی آنها بر عواملی تأکید شده است که نقشی مهم‌تر در شروع رشد اکوسیستم دارند. برای مثال، وزن کمتری به تعداد خروج‌های بیش از ۵۰ میلیون دلار داده شده است و فعالیت استارت‌آپی بیشتر روی تأمین مالی مراحل اولیه متمرکز است.
دره سیلیکون؛ همچنان پیشتازِ اکوسیستم‌های استارت‌آپی جهان
وی اضافه کرد: در این گزارش، اکوسیستم استارت‌آپی در کشورهای مختلف، با توجه به این ۵ عامل کلیدی موفقیت فوق، بررسی شده است که یافته‌های کلیدی آن به شرح زیر است:
*سه اکوسیستم برتر از سال ۲۰۲۰ تاکنون جایگاه خود را حفظ کرده‌اند؛ «دره سیلیکون» همچنان در صدر قرار دارد و پس از آن نیویورک و لندن در جایگاه دوم قرار گرفته‌اند.
*تل‌آویو در رده‌بندی صعود کرده است و اکنون به‌طور مشترک با لس‌آنجلس در جایگاه چهارم قرار دارد.
*توکیو وارد جمع ۱۰ اکوسیستم برتر شده است و از جایگاه ۱۵ در سال ۲۰۲۳ به جایگاه ۱۰ در سال ۲۰۲۴ رسیده است که بیشترین بهبود را در میان ۱۰ اکوسیستم برتر نشان می‌دهد.
*سئول ۳ پله صعود کرده است؛ اکنون در جایگاه ۹ قرار دارد و وارد جمع ۱۰ اکوسیستم برتر شده است.
*میامی نیز پیشرفت چشمگیری داشته است و به جایگاه ۱۶ در میان ۲۰ اکوسیستم برتر رسیده است که نشان‌دهنده بهبود هفت پله‌ای نسبت به سال پیش است.
*دو اکوسیستم برتر چینی، در رتبه‌بندی کلی، تنزل یافته‌اند: پکن یک پله و شانگهای دو پله تنزل یافته‌اند و به ترتیب در جایگاه‌های ۸ و ۱۱ قرار گرفته‌اند. بااین‌حال، «شنزن» با رشد چشمگیر ۷پله‌ای، به جایگاه ۲۸ رسیده است.
*پاریس نیز با صعود شایان توجه ۴ پله‌ای نسبت به سال گذشته، به جایگاه ۱۴ رسیده است.
*زوریخ و مونیخ به ترتیب با صعود پنج و چهار پله‌ای، وارد جمع ۳۵ اکوسیستم برتر شده‌اند و در جایگاه‌های ۳۱ و ۳۳ قرار گرفته‌اند.
*۱۰ اکوسیستم آسیایی شامل سنگاپور، پکن، سئول، توکیو، شانگهای، بنگلورـ‌کارناتاکا، دهلی، شنزن، هانگجو و بمبئی در میان ۴۰ اکوسیستم برتر جهان جای گرفته‌اند.
روند تغییر رده‌بندی اکوسیستم استارت‌آپی جهان
وضعیت اقتصاد استارت‌آپی جهان
شاوردی افزود: سال ۲۰۲۳، داستان‌های متناقضی در اقتصاد استارت‌آپی جهان مشاهده می‌شد. با کاهش نرخ تورم در بسیاری مناطق و رشد تولید ناخالص داخلی جهان، افراد امیدوار بودند رشد اکوسیستم استارت‌آپی در اواخر ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ آغاز خواهد شد. اما در اواخر ۲۰۲۳، نشانه‌ای از بهبود وضعیت تأمین مالی و خروج‌ها در اکوسیستم و بازگشت به سطوح پیش از کرونا مشاهده نشد.
تک‌شاخ‌ها
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی گفت: در سال ۲۰۲۳، تعداد تک‌شاخ‌های جدید همچنان روندی نزولی داشت؛ ۵۸ درصد کمتر از ۲۰۲۲ و ۸۷ درصد کمتر از ۲۰۲۱ اما در سه ماهه اول ۲۰۲۴، رشدی جزئی مشاهده می‌شود و ۲۵ تک‌شاخ جدید در این دوره شکل گرفته که بیشترین میزان از سه ماهه چهارم ۲۰۲۲ بوده است.
وی با بیان اینکه ماهیت بخش‌های فعالیت استارت‌آپ‌ها و ترجیحات سرمایه‌گذاران نیز در این دوره تغییر کرده است، ادامه داد: در سال ۲۰۲۳، بیش از نیمی از تک‌شاخ‌های جدید در حوزه هوش مصنوعی مولد و فناوری‌های عمیق بود که بیشتر از ۲۰۲۱ است. استارت‌آپ‌های فناوری عمیق در مراحل اولیه برای توسعه محصولات خود به سرمایه بیشتری نیاز دارند و این امر در کنار شیفتگی جهانی نسبت به استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی مولد، به معامله‌های بزرگ‌تر و ارزش‌گذاری‌های بیشتر منجر می‌شود. مشارکت سرمایه‌گذاران خطرپذیر شرکتی در مراحل اولیه نیز باعث افزایش ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها می‌شود، زیرا نشان‌دهنده کاربردی‌بودن این فناوری‌های لبه مرزی است.
بیشترین تعداد تک‌شاخ‌های جدید باز هم در ایالات متحده بوده است و ۵۷ درصد تک‌شاخ‌ها در این کشور هستند. سهم جهانی چین از تک‌شاخ‌های جدید تقریباً دو برابر شده است و از ۶ درصد در ۲۰۲۲ به ۱۱ درصد در ۲۰۲۳ رسیده است. دره سیلیکون، ۱۵ تک‌شاخ را در خود جای داده است و پیشتاز همه اکوسیستم‌ها است، اگرچه این تعداد نسبت به ۲۰۲۲، به میزان۸۰ درصد کاهش یافته است. اکوسیستم‌های استارت‌آپی تاشکند، لیون، راینلند شاهد اولین تک‌شاخ‌های خود، به ترتیب در حوزه‌های پلت‌فرم تجارت الکترونیک (اوزوم)، تولید باتری (ورکور) و خدمات ترجمه هوش مصنوعی (دیپ‌ال) بوده‌اند.
وی تاکید کرد: گزارش رده‌بندی اکوسیستم استارت‌آپی جهان، با تحلیل گسترده و تصویر شفافی که از وضعیت اکوسیستم‌های استارت‌آپی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر نمایش می‌دهد، می‌تواند قطب‌نمایی برای سیاست‌گذاران، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران، در تعیین راهبردهای توانمندسازی و حمایت از استارت‌آپ‌ها برای افزایش مقیاس جهانی باشد.
شاوردی خاطرنشان کرد: در گزارش سال ۲۰۲۴، ضمن تأکید بر حرکت سرمایه‌ها به سمت دو حوزه هوش مصنوعی مولد و فناوری‌های پاک، به گسترش و افزایش مقیاس استارت‌آپ‌ها به‌عنوان عاملی مهم و کلیدی در رشد اکوسیستم‌های استارت‌آپی و در نتیجه اقتصاد مبتنی بر نوآوری در کشورها اشاره شده است. در این گزارش همچنین به رشد جزئی سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها در نقاط مختلف جهان اشاره شده است و با تشریح معیارهای مهم در شکل‌گیری و توسعه اکوسیستم استارت‌آپی، رده‌بندی برترین اکوسیستم‌های جهان ارائه شده است.
به گفته وی، سیاست‌گذاری با توجه به روندهای جهانی اکوسیستم و معیارهای مهم در توسعه اکوسیستم استارت‌آپی، می‌تواند مسیر شکل‌گیری و توسعه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های تک‌شاخ را در کشورها تسهیل کند و این امر به‌نوبه خود توسعه اقتصاد مبتنی بر نوآوری در کشور را به‌دنبال خواهد داشت.
پایان
