بنیاد ملی نخبگان با تصویب شیوه‌نامه «شناسایی، رشد و تعالی دانشجویان صاحب استعداد برتر در مسیر نخبگی» از توسعه فعالیت‌های نخبگانی در مسیر نخبگی پشتیبانی می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری دنیای برند به نقل از ایسنا، به استناد تبصره ماده ۳ و همچنین تبصره ماده ۴ «آیین‌نامه شناسایی، رشد و تعالی صاحبان استعدادهای برتر و نخبگان در مسیر نخبگی» (موضوع مصوبه هیئت‌امنای بنیاد ملی نخبگان در تاریخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۰) و به منظور توانمندسازی، مهارت‌افزایی و ایجاد زمینه‌های رشد و شکوفایی حداکثری استعدادهای فردی و گروهی دانشجویان صاحب استعداد برتر، بنیاد ملی نخبگان با تصویب این شیوه‌نامه از توسعه فعالیت‌های نخبگانی آنان در مسیر نخبگی پشتیبانی می‌کند.
ماده ۱: تعریف‌ها
در این شیوه‌نامه، عنوان‌های اختصاری زیر، جایگزین عبارت‌های کامل آنها می‌شود:
الف. «بنیاد ملی» به جای «بنیاد ملی نخبگان»؛
ب. «بنیاد استانی» به جای «هر یک از بنیادهای نخبگان استان‌های کشور»؛
ج. «معاونت آینده‌سازان» به جای «معاونت مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی» و «معاون آینده‌سازان» به جای «معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی»؛
د. «آیین‌نامه» به جای «آیین‌نامه شناسایی، رشد و تعالی صاحبان استعداد برتر و نخبگان در مسیر نخبگی (مصوب هیئت‌امنای بنیاد ملی در تاریخ ۱۰/۱۱/۱۴۰۲)»؛
هـ . «وزارت علوم» به جای «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»؛
و. «وزارت بهداشت» به جای «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»؛
ز. «مؤسسه» به جای «هر یک از مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور که مطابق ضوابط وزارت علوم، وزارت بهداشت یا شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشغول فعالیت هستند»؛
ح. «دوره کارشناسی» به جای «سال‌های اول تا چهارم تحصیل در دوره‌های کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری تخصصی پیوسته»؛
ط. «دوره کارشناسی ارشد» به جای «سال‌های اول و دوم تحصیل در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته، سال‌های پنجم و ششم تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری تخصصی پیوسته و سال‌های اول و دوم تحصیل در دوره دکتری مستقیم (ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی، مستقیماً پس از اتمام دوره تحصیلی کارشناسی)»؛
ی. «دوره دکتری تخصصی (PhD)» به جای «سال‌های اول تا چهارم تحصیل در دکتری تخصصی ناپیوسته، سال‌های هفتم تا دهم تحصیل در دوره دکتری تخصصی پیوسته، سال‌های سوم تا ششم تحصیل در دوره دکتری مستقیم»؛
ک. «دوره دکتری حرفه‌ای» به جای «هفت سال اول تحصیل در رشته پزشکی و ۶ سال اول تحصیل در رشته‌های دندانپزشکی و داروسازی»؛
ل. «دوره دکتری بالینی» به جای «سه تا پنج سال اول تحصیل در تخصص‌های بالینی پزشکی و دندانپزشکی (رزیدنتی) بسته به رشته»؛
م. «دانشجو» به جای «دانشجویان مشغول به تحصیل در سنوات مجاز هر یک از دوره‌های بندهای «ح» تا «ل» در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم و بهداشت»؛
ن. «مسیر نخبگی» به جای «سیر پیوسته، نظام‌مند و هدفمند فعالیت‌های نخبگانی دانشجویان صاحب استعداد برتر در تعامل با بنیاد ملی»؛
س. «برنامه توانمندساز» به جای «برنامه اختصاصی یک‌ساله فعالیت‌های هر یک از برگزیدگان در مسیر نخبگی که زیرنظر استاد راهبر اجرا می‌شود»؛
ع. «برگزیده» به جای «هر یک از دانشجویان صاحب استعداد برتر که بر اساس مفاد این شیوه‌نامه برگزیده می‌شوند»؛
ف. «مقطع تحصیلی برگزیده» به جای «مقطع تحصیلی که برگزیده در مسیر نخبگی قصد ورود یا ادامه تحصیل در آن را دارد»؛
ص. «استاد راهبر» به جای «هر یک از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که بر اساس مفاد ماده ۴ شیوه‌نامه، با برگزیده و بنیاد ملی همکاری دارند».
ماده ۲: برنامه توانمندساز
«برنامه توانمندساز» شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که در چهار بخش «تحصیلی»، «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» متناسب با مقطع تحصیلی برگزیده و در چارچوب پیوست شماره ۱ شیوه‌نامه، با همکاری استاد راهبر و برگزیده تدوین و اجرا می‌شود. برگزیده موظف به اجرای فعالیت‌های برنامه توانمندساز با نظارت استاد راهبر در طول سال تحصیلی است و متناسب با فعالیت‌های انجام شده، از تسهیلات بنیاد ملی بهره‌مند می‌شود. برای طی مسیر، توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:
الف. «انتخاب استاد راهبر»، «تدوین برنامه توانمندساز در مسیر نخبگی با کمک استاد راهبر»، «عضویت در هسته استادمحور علمی – فرهنگی» (برای دانشجویان سال اول و دوم دوره کارشناسی، مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) در بخش «تحصیلی» و «شرکت در دوره‌های توسعه فردی» در بخش «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» از سوی برگزیده الزامی است.
ب. انجام حداقل دو فعالیت «انتخابی» (یک فعالیت در هر نیمسال) در هر یک از دوره‌های «کارشناسی»، «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی یا دکتری حرفه‌ای/ بالینی»، ذیل هر یک از بخش‌های «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» از سوی برگزیده الزامی است.
ج. انجام فعالیت‌های «اختیاری» در هر یک از دوره‌های «کارشناسی»، «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی یا دکتری حرفه‌ای/ بالینی»، ذیل هر یک از بخش‌های «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» وابسته به علاقه‌مندی برگزیده و توصیه استاد است که انجام آنها بر نتیجه ارزیابی برگزیده (با نظر استاد راهبر) تأثیرگذار خواهد بود.
د. مصادیق هر یک از فعالیت‌های برنامه توانمندساز برگزیده، متناسب با مقطع، دوره، رشته تحصیلی، چشم‌انداز آینده شغلی، اثربخشی در پیشرفت کشور، علاقه‌مندی برگزیده و …، از سوی استاد راهبر وی تعیین می‌شود (به عنوان مثال «عنوان کتاب» ذیل فعالیت «مطالعه کتب تخصصی»، به صلاحدید استاد راهبر برای برگزیده تعیین می‌شود).
هـ . برگزیده موظف است گزارش فعالیت‌های انجام شده خود در برنامه توانمندساز را که به تأیید استاد راهبر خود رسانده است، در بازه‌های زمانی سه‌ماهه به بنیاد ملی ارائه کند.
تبصره ۱: کسب حد قابل قبول از «تمامی فعالیت‌های الزامی» (موضوع بند «الف» ماده ۲ شیوه‌نامه) و «حداقل لازم فعالیت‌های انتخابی» (موضوع بند «ب» ماده ۲ شیوه‌نامه) به تشخیص استاد راهبر و نیز اعلام رضایت استاد راهبر از مجموع فعالیت‌های انجام شده، به معنای کسب «حدانتظار بنیاد ملی» در همان سال است. برگزیدگان بر اساس انجام موفقیت‌آمیز تعداد موردانتظار برنامه توانمندساز، مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی از تسهیلات ویژه (موضوع بند «ح» ماده ۶ شیوه‌نامه) بهره‌مند خواهند شد و بر اساس مفاد بند «د» ماده ۳ نیز به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی مقطع تحصیلی جدید را خواهند داشت. همچنین بنیاد ملی می‌تواند برای برگزیدگانی که موفق به کسب حدانتظار در یک سال شده (یا نشده باشند)، مشوق‌ها یا محدودیت‌هایی را در سال بعد اعمال کند.
تبصره ۲: در صورتی که برگزیده در طول سال تحصیلی بخواهد از ادامه اجرای برنامه توانمندساز انصراف دهد، ضروری است موضوع را از یک ماه قبل به استاد راهبر اطلاع و پس از تأیید وی، به بنیاد ملی اعلام کند.
ماده ۳: حائزان شرایط
هر یک از دانشجویان صاحب استعداد برتر در بازه سنی مجاز (موضوع تبصره ۶ ماده ۳ شیوه‌نامه) که در سنوات مجاز تحصیل هستند، با احراز شرایط یکی از بندهای ذیل، امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:
الف. برگزیدگان رویدادهای معتبر
دانشجویانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در هر سال تحصیلی به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:
۱. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار المپیادهای جهانی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛
۲. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار المپیادهای ملی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛
۳. دارندگان رتبه‌های ۱ تا ۱۰۰ آزمون سراسری ورود به دانشگاه در گروه‌های علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی، رتبه‌های ۱ تا ۵۰ گروه هنر و رتبه‌های ۱ تا ۱۰ گروه زبان خارجی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛
۴. دارندگان رتبه‌های اول آزمون سراسری ورود به مقطع کارشناسی ارشد در گروه‌های علوم انسانی، علوم پزشکی، علوم پایه و فنی و مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر و دامپزشکی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛
۵. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «دانش‌آموزی» جشنواره جوان خوارزمی (با معرفی دبیرخانه جشنواره خوارزمی)؛
۶. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم المپیادهای ملی دانشجویی (با معرفی وزارت علوم)؛
۷. دارندگان مدال‌های طلای فردی و گروهی المپیادهای علمی دانشجویان علوم پزشکی (با معرفی وزارت بهداشت)؛
۸. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «دانش‌پژوهان و فناوران جوان» جشنواره خوارزمی (با معرفی دبیرخانه جشنواره خوارزمی)؛
۹. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «بین‌المللی» جشنواره خوارزمی (با معرفی دبیرخانه جشنواره خوارزمی)؛
۱۰. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «محقق برگزیده» و برگزیدگان بخش «محقق جوان» و «محقق دانشجو» جشنواره رازی (با معرفی دبیرخانه جشنواره رازی)؛
۱۱. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «جوان» جشنواره فارابی (با معرفی دبیرخانه جشنواره فارابی)؛
۱۲. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «طراحان کسب و کار» جشنواره شیخ بهایی (با معرفی دبیرخانه جشنواره شیخ بهایی)؛
۱۳. برگزیدگان تألیف / ترجمه برگزیده یا تألیف / ترجمه شایسته تقدیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی (با معرفی دبیرخانه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی)؛
۱۴. برگزیدگان مرحله کشوری دانشجویان نمونه (با معرفی وزارت علوم و وزارت بهداشت)؛
ب. توصیه توسط اساتید / نهادهای معتبر
کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در هر سال تحصیلی در صورت کسب حدنصاب امتیاز، امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:
۱. دریافت‌کنندگان «راتبه تحصیلی دانای ایران» و برگزیدگان «مدارس محل تجمع مستعدان» یا «کانون‌های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان» (با معرفی مدارس یا کانون‌های مردمی) مورد تأیید بنیاد ملی؛
۲. دارندگان توصیه‌نامه سالانه از مربی و معلم برگزیده منتخب بنیاد ملی؛
۳. دارا بودن توصیه‌نامه سالانه از نخبگان، سرآمدان، استادان و صاحب‌نظران منتخب بنیاد ملی (از مستعدان رهبری، خلاقیت، فعال اجتماعی و…)؛
۴. دارندگان توصیه‌نامه از دانشکده‌های محل تراکم رتبه‌های برتر آزمون ورود به دانشگاه در مقاطع «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی (PhD)» مورد تأیید بنیاد ملی؛
۵. پژوهشگران برتر دارنده توصیه‌نامه از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (بنیاد علم ایران، ستادهای توسعه فناوری‌های راهبردی و ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان)، انجمن‌های علمی و اندیشکده‌های مورد تأیید بنیاد ملی؛
تبصره ۱: برگزیدگان این گروه، علاوه بر کسب امتیاز حاصل از جدول امتیازدهی، امتیاز توصیه اساتید / نهادهای معتبر را نیز (که هر ساله از سوی معاون آینده‌سازان تعیین می‌شود) کسب خواهند کرد.
ج. کسب موفقیت یا دستاورد
کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در صورت کسب حدنصاب امتیاز، امکان ورود به مسیر نخبگی را در سال‌های فرد مقطع تحصیلی خواهند داشت:
۱. مخترعان برگزیده بنیاد ملی؛
۲. برگزیدگان رتبه‌های اول تا سوم مسابقات بین‌المللی ربوکاپ آزاد ایران (با معرفی دبیرخانه مسابقات بین‌المللی ربوکاپ آزاد ایران)؛
۳. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش‌های «سنجشی – ارتباطی» و «علمی – اکتشافی» مسابقات بین‌المللی کن‌ست (با معرفی دبیرخانه مسابقات بین‌المللی کن‌ست)؛
۴. برگزیدگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «انجمن برتر» جشنواره حرکت (با معرفی دبیرخانه جشنواره حرکت)؛
۵. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم مسابقه ریاضی دانشجویی کشور (با معرفی دبیرخانه مسابقه ریاضی دانشجویی کشور)؛
۶. برگزیدگان جشنواره ملی پایان‌نامه‌های برتر (با معرفی وزارت علوم / جهاد دانشگاهی)؛
۷. پنج درصد برتر معدل هم‌رشته هم‌ورودی دانشگاه/ دانشکده‌های برتر مورد تأیید بنیاد ملی، بر اساس سهمیه اعلامی از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی؛
۸. دارندگان رتبه‌های ۱۰۱ تا ۱۰۰۰ آزمون سراسری ورود به دانشگاه در گروه‌های علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی، رتبه‌های ۵۱ تا ۵۰۰ گروه هنر و رتبه‌های ۱۱ تا ۵۰ گروه زبان خارجی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛
۹. دارندگان رتبه‌های زیر ۲۰۰ آزمون مرحله دوم المپیادهای علمی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛
۱۰. برگزیدگان دوره دوم رویداد «جایزه ملی سیاستگذاری» (با معرفی دبیرخانه جایزه ملی سیاستگذاری)؛
۱۱. نفرات اول تا سوم آزمون‌های علوم پایه دوره دکتری حرفه‌ای (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) و پیش‌کارورزی (پره‌اینترنی) رشته پزشکی در کشور (با معرفی مرکز سنجش آموزش پزشکی).
تبصره ۲: کسانی که در دو مقطع تحصیلی قبل، واجد شرایط بند «الف» ماده ۳ شیوه‌نامه بوده‌اند نیز مشمول گروه «ج» می‌شوند.
تبصره ۳: سال‌های فرد مقاطع تحصیلی، شامل سال‌های اول، سوم، پنجم و هفتم هر یک از دوره‌های تحصیلی است.
د. کسب حدانتظار در مسیر نخبگی
کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی، مشمول ورود به مسیر نخبگی بوده‌اند و توانسته‌اند برنامه توانمندساز خود را به تعداد مورد انتظار با موفقیت سپری کنند نیز به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی مقطع تحصیلی جدید را خواهند داشت. تعداد موردانتظار انجام موفقیت‌آمیز برنامه توانمندساز در هر مقطع تحصیلی، به شرح زیر است:
الف. ۲ سال از ۴ سال دوره کارشناسی؛
ب. ۱ سال از ۲ سال دوره کارشناسی ارشد؛
ج. ۳ سال از ۶ یا ۷ سال دوره دکتری حرفه‌ای؛
د. ۲ سال از ۴ سال دوره دکتری تخصصی (PhD) یا دکتری بالینی (رزیدنتی).
تبصره ۴: آن دسته از برگزیدگانی که طی سال‌های تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تا ۰۲-۱۴۰۱، دست‌کم به مدت سه سال تحصیلی موفق به احراز شرایط «طرح توسعه فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) شده‌اند نیز امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت.
تبصره ۵: آن دسته از برگزیدگانی که طی سال‌های تحصیلی ۰۱-۱۴۰۰ تا ۰۲-۱۴۰۱، به مدت یک سال تحصیلی موفق به احراز شرایط «طرح توسعه فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) شده و در یکی از رویدادهای بند «الف» یا «ج» شیوه‌نامه برگزیده شده‌اند نیز امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت.
تبصره ۶: دارا بودن شرایط سنی حداکثر ۲۵ سال در مقطع «کارشناسی»، حداکثر ۳۰ سال در مقطع «کارشناسی ارشد» و «دکتری حرفه‌ای» و حداکثر ۳۵ سال در مقطع «دکتری تخصصی (PhD) یا دکتری بالینی (رزیدنتی)»، برای ورود به مسیر نخبگی الزامی است.
تبصره ۷: حد نصاب امتیاز و سقف تعداد برگزیدگان بندهای «ب» و «ج»، هر ساله بر اساس سهمیه اعلامی از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی تعیین می‌شود.
تبصره ۸: از برگزیدگان در سال‌های مختلف، حداکثر سه بار برای ورود به مسیر نخبگی دعوت خواهد شد و در صورت عدم اعلام تمایل به ورود، در سال‌های آتی از ایشان دعوت نخواهد شد.
ماده ۴: استاد راهبر
استاد راهبر، پس از پذیرش راهبری برگزیده، انجام امور زیر را بر عهده خواهد داشت:
الف. کمک به تدوین برنامه توانمندساز برای برگزیده (با همکاری وی)؛
ب. برگزاری جلسات حضوری با برگزیده به منظور راهنمایی وی برای انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز؛
ج. دریافت اعتبار مالی انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز و پرداخت به برگزیده در ازای انجام فعالیت‌ها؛
د. نظارت مستمر بر اجرای فعالیت‌های برنامه توانمندساز از سوی برگزیده؛
هـ . تأیید گزارش مکتوب اجرای فعالیت‌های برنامه توانمندساز از سوی برگزیده در بازه‌های زمانی سه‌ماهه؛
و. ارزیابی نهایی عملکرد برگزیده در طول اجرای برنامه توانمندساز؛
ز. ارائه پیشنهادهایی برای برنامه‌های توانمندساز آتی برگزیده.
تبصره: بنیاد ملی بر اساس دستورالعمل جداگانه‌ای که به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی می‌رسد، از راهنمایی‌ها و زحمات اساتید راهبر تقدیر خواهد کرد.
ماده ۵: شورای راهبری
شورای راهبری این شیوه‌نامه، با ترکیب و وظایف زیر تشکیل می‌شود:
۵-۱. ترکیب شورای راهبری
الف. معاون آینده‌سازان (رئیس شورای راهبری)؛
ب. معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی؛
ج. یکی از مدیران معاونت آینده‌سازان یا یکی از اشخاص دارای تجارب مرتبط (به انتخاب معاون آینده‌سازان) (دبیر شورای راهبری)؛
د. دو تن از رؤسای بنیادهای استانی؛
هـ . یک تن از صاحب‌نظران هر یک از گروه‌های علمی (شامل گروه علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم پزشکی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر و معماری)؛
و. یک تن از صاحب‌نظران عرصه فرهنگی و تربیتی؛
تبصره ۱: اعضای بندهای «د»، «هـ» و «و» با پیشنهاد معاون آینده‌سازان و تأیید قائم‌مقام بنیاد ملی، به مدت یک سال، به عضویت شورای راهبری منصوب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره ۲: اعضای بند «هـ» بر اساس‌گروه‌های علمی (مجموعاً ۶ تن) انتخاب می‌شوند و در هر جلسه به تناسب موضوع مورد بررسی، اعضای مرتبط در جلسه شرکت می‌کنند.
تبصره ۳: در موارد ضروری و با تشخیص رئیس شورای راهبری، امکان بهره‌مندی از تخصص سایر افراد صاحبنظر برای شورای راهبری وجود دارد.
۵-۲. وظایف شورای راهبری
الف. تبیین سیاست‌های بنیاد ملی در اجرای این شیوه‌نامه؛
ب. تأیید اساتید راهبر و دانشگاه/ دانشکده‌های منتخب در هر استان؛
ج. نظارت بر اجرای شیوه‌نامه و بازنگری آن در صورت نیاز؛
د. بررسی گزارش‌های دریافتی از بنیادهای استانی؛
هـ . تدوین و تأیید دستورالعمل‌های ذیل شیوه‌نامه؛
و. شناسایی و انتخاب کارگزاران واجد شرایط (موضوع تبصره ۱۰ ماده ۷ شیوه‌نامه).
ماده ۶: اعتبار و تسهیلات
به منظور انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز در مسیر نخبگی از سوی برگزیده، بنیاد ملی، امکان بهره‌مندی از اعتبار و تسهیلاتی را به شرح ذیل فراهم می‌نماید:
الف. معرفی استادان راهبر مورد تأیید بنیاد ملی؛
ب. امکان عضویت در هسته استادمحور علمی ـ فرهنگی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛
ج. امکان عضویت در هسته مسئله‌محور علمی، پژوهشی و فناورانه (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛
د. امکان شرکت در بازدیدهای دانشجویی بنیاد ملی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛
هـ . تسهیلات فرهنگی ـ رفاهی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛
و. خدمات تسهیل‌گر از قبیل «امکان استفاده از تسهیلات شبکه آزمایشگاهی»، «امکان دسترسی به پایگاه‌های علمی و پژوهشی داخلی و خارجی»، «معرفی به نهادهای ذی‌ربط برای گذراندن دوره کارآموزی و کارورزی»، «ایجاد بستر خدمت داوطلبانه علمی و پژوهشی» و… (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛
ز. اعتبار مالی برای انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز در مسیر نخبگی؛
ح. امکان بهره‌مندی از تسهیلات ویژه بنیاد ملی شامل کمک‌هزینه فرصت مطالعاتی داخلی و خارجی، تسهیلات خدمت نظام‌وظیفه و… (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی).
تبصره ۱: میزان اعتبار مالی بند «ز»، متناسب با هر یک از مقاطع تحصیلی و بر اساس بودجه بنیاد ملی، هر ساله از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی تعیین می‌شود و در اختیار استاد راهبر قرار می‌گیرد. این اعتبار صرفاً برای انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز برگزیده (به غیر از فعالیت‌های دستیاری آموزشی، پژوهشی و فن‌یاری) قابل هزینه است.
تبصره ۲: تسهیلات بند «ح» صرفاً به آن دسته از برگزیدگانی اعطا می‌شود که مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی، توانسته‌اند به تعداد موردانتظار برنامه توانمندساز خود را با موفقیت سپری کنند.
ماده ۷: فرایند اجرا
برای اجرای این شیوه‌نامه گام‌های زیر اجرا می‌شود:
۷-۱. قائم‌مقام بنیاد ملی هر ساله سقف تعداد برگزیدگان ماده ۳ شیوه‌نامه را اعلام می‌کند.
۷-۲. معاونت آینده‌سازان، مبتنی بر رویکرد شناسایی فعال، اطلاعات برگزیدگان بندهای «الف»، «ب»، «ج» و «د» را از مراکز مرتبط استعلام و بدون نیاز به ثبت درخواست ذی‌نفعان، برای هر یک در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی اقدام به تشکیل پرونده می‌کند.
۷-۳. بنیاد ملی، از حائزان شرایط برای ورود به مسیر نخبگی در بنیاد ملی دعوت می‌کند.
تبصره ۱: آن دسته از حائزان شرایطی که موفق به دریافت دعوتنامه بنیاد ملی نشده‌اند، می‌توانند با مراجعه به سامانه اطلاعاتی بنیاد، «کد ملی»، «شماره تماس» و «عنوان برگزیدگی» خود را ثبت کنند تا پس از بررسی، امکان ادامه فرایند برای آنان فراهم شود.
۷-۴. حائزان شرایط پس از دریافت دعوتنامه، وارد میزکار خود در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی می‌شوند و ضمن ویرایش، تکمیل و تأیید اطلاعات فردی و تحصیلی، تمایل خود را برای ورود (یا عدم ورود) به مسیر نخبگی، در سامانه ثبت می‌کنند.
۷-۵. پس از پذیرش ورود به مسیر نخبگی، برگزیده موظف است «استاد راهبر» خود را به منظور تدوین و پیشروی برنامه توانمندساز، از میان اساتید مورد تأیید بنیاد ملی انتخاب کند.
تبصره ۲: در صورتی که نام استاد راهبر موردنظر برگزیده در فهرست اساتید موردتأیید بنیاد ملی یافت نشد، برگزیده می‌تواند سوابق علمی و اجرایی (رزومه) استاد راهبر موردنظر خود را در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری کند تا پس از بررسی بنیادهای استانی به تأیید معاونت آینده‌سازان برسد. پس از تأیید، نام آن استاد به فهرست اساتید مورد تأیید بنیاد ملی افزوده و برگزیده می‌تواند ایشان را به عنوان استاد راهبر خود انتخاب کند.
تبصره ۳: برگزیده بر اساس استان محل تحصیل خود، می‌تواند استاد راهبر موردنظر را از میان اساتید دانشگاه‌های آن استان (متناسب با رشتۀ تحصیلی خود و حوزۀ تخصصی استاد راهبر) انتخاب نماید. در موارد خاص و با تأیید معاون آینده‌سازان، امکان انتخاب استاد راهبر از دانشگاه‌های استان‌های دیگر امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره ۴: در سال اول و دوم «دوره کارشناسی»، در صورت عضویت برگزیده در «هسته استادمحور علمی – فرهنگی»، استاد راهبر برگزیده همان استاد راهبر هستخ استادمحور علمی ـ فرهنگی وی است.
تبصره ۵: اولویت استاد راهبر دانشجویان دوره «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی (PhD)»، با استاد راهنمای وی در همان دوره تحصیلی است.
۷-۶. استاد راهبر، از میان برگزیدگان متقاضی، درخواست تعدادی را برای راهبری در مسیر نخبگی می‌پذیرد.
تبصره ۶: هر استاد راهبر می‌تواند درخواست حداکثر پنج برگزیده را (به صورت جداگانه و فردی) برای راهبری در مسیر نخبگی بپذیرد. این تعداد برای اساتید راهبر هسته‌های استادمحور علمی ـ فرهنگی، به تعداد اعضای هسته قابل افزایش است.
تبصره ۷: در صورت عدم پذیرش درخواست برگزیده از سوی استاد راهبر، برگزیده موظف است در موعد زمانی مقرر، استاد راهبر دیگری را انتخاب کند؛ در غیر این صورت، امکان ورود به مسیر نخبگی را نخواهد داشت.
۷-۷. برگزیده با کمک استاد راهبر، ضمن انتخاب «حوزه راهبردی»، «برنامه توانمندساز» خود را بر اساس چارچوب برنامه توانمندساز و مطابق کاربرگ پیوست شماره ۲ شیوه‌نامه تدوین و پس از تأیید استاد راهبر، در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری می‌کند. به این منظور لازم است تصویر نسخه چاپی برنامه که به امضای برگزیده و استاد راهبر رسیده است، با کیفیتی قابل قبول در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری شود.
۷-۸. بنیادهای استانی، «برنامه توانمندساز» هر برگزیده را بررسی و در صورت تأیید اولیه، برای تأیید نهایی به معاونت آینده‌سازان ارسال می‌کنند. تأیید (یا عدم تأیید) برنامه، از سوی معاونت آینده‌سازان و از طریق سامانه، به اطلاع برگزیده و استاد راهبر رسانده می‌شود.
۷-۹. برای پیشبرد برنامه توانمندساز برگزیده در مسیر نخبگی، قرارداد همکاری میان معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی، معاون آینده‌سازان (به عنوان ناظر قرارداد) و استاد راهبر منعقد می‌شود.
تبصره ۸: معاون آینده‌سازان می‌تواند نظارت بر اجرای قرارداد را به رؤسای بنیادهای استانی واگذار کند.
۷-۱۰. پس از انعقاد قرارداد و اجرای مرحله اول (تأیید برنامه توانمندساز برگزیده)، بخشی از مبلغ کل قرارداد برای اجرای فعالیت‌های برنامه در اختیار استاد راهبر قرار می‌گیرد. مابقی پرداخت‌ها، پس از ارزیابی گزارش انجام فعالیت‌ها و هزینه‌کرد اعتبار اولیه، با تأیید معاونت آینده‌سازان به استاد راهبر پرداخت خواهد شد.
۷-۱۱. هر یک از برگزیدگان، بر اساس برنامه توانمندساز تأیید شده و زیرنظر استاد راهبر، فعالیت خود را در مسیر آغاز می‌کنند و در بازه‌های زمانی سه‌ماهه، گزارش عملکرد اجرای برنامه‌های توانمندساز و هزینه‌کرد اعتبار را که به تأیید استاد راهبر رسیده است، در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری می‌کنند. به این منظور لازم است تصویر نسخه چاپی گزارش که به امضای برگزیده و استاد راهبر رسیده است، با کیفیتی قابل قبول در سامانه اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری شود.
۷-۱۲. بنیادهای استانی، گزارش انجام فعالیت‌های هر برگزیده و هزینه‌کرد اعتبار را بررسی و در صورت تأیید اولیه، برای تأیید نهایی به معاونت آینده‌سازان ارسال می‌کنند. در صورت تأیید گزارش از سوی معاونت آینده‌سازان، مرحله بعدی اعتبار به استاد راهبر پرداخت خواهد شد.
تبصره ۹: پرداخت اعتبار به استاد راهبر برای انجام فعالیت‌های برنامه توانمندساز برگزیده، در بازه‌های زمانی سه‌ماهه و پس از ارزیابی گزارش انجام فعالیت‌های برگزیده و هزینه‌کرد اعتبار قبلی، صورت خواهد پذیرفت.
تبصره ۱۰: بنیاد ملی می‌تواند به منظور تسهیل امور اجرایی و با تأیید شورای راهبری، از خدمات شخصیت‌های حقیقی و حقوقی واجد شرایط، در زمینه‌های مختلف استفاده کند. کارگزاران در قالب انعقاد قرارداد، با بنیاد ملی همکاری خواهند داشت و بر اساس مفاد قرارداد، می‌توانند در یک یا چند زمینه با بنیاد ملی همکاری داشته باشند.
ماده ۸: نظارت و ارزیابی
۱-۸. بنیادهای استانی، وظیفه تدوین گزارشی از اجرای این شیوه‌نامه در مؤسسه‌های استان محل تحصیل برگزیدگان و ارزیابی نتایج آن را (مطابق الگوی ابلاغی از سوی معاونت آینده‌سازان) بر عهده دارند و لازم است پس از پایان سال تحصیلی، گزارش مذکور را به معاونت آینده‌سازان ارسال کنند.
۲-۸. معاونت آینده‌سازان، وظیفه نظارت بر حسن اجرای این شیوه‌نامه در بنیادهای استانی و جمع‌بندی نتایج آن بر اساس شاخص‌های زیر، در سطح کشور را بر عهده دارد:
الف. تعداد برگزیدگان مسیر نخبگی در هر یک از استان‌ها و مؤسسه‌های کشور، تنوع مؤسسه‌ها و نیز تنوع رشته‌های تحصیلی آنان؛
ب. بررسی و جمع‌بندی نظرات اساتید راهبر و برگزیدگان در خصوص فرایند شناسایی و اعطای تسهیلات.
ماده ۹: تفسیر مفاد و موارد خاص
شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد این شیوه‌نامه، بر عهده معاونت آینده‌سازان و تشخیص و تصمیم‌گیری در مواردی که به تشخیص معاونت آینده‌سازان، موارد خاص شناخته می‌شوند، با قائم‌مقام بنیاد ملی است.
ماده ۱۰: تصویب و اجرا
این شیوه‌نامه، مشتمل بر یک مقدمه، ۱۰ ماده، ۲۶ تبصره و سه پیوست در تاریخ ۹/۱۲/۱۴۰۲ به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان رسید و جایگزین شیوه‌نامه «توسعه فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور (طرح شهید وزوایی)» می‌شود و اجرای آن از نیمسال دوم تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ الزامی است.
پایان
