فرش ترکمن به عنوان یکی از ویژه‌ترین دستاوردهای هنری و اقتصادی استان گلستان، با تهدیداتی مانند افزایش هزینه‌های تولید و کاهش تقاضا مواجه است. برای حفظ این میراث ارزشمند و جلوگیری از نابودی آن، باید اقدامات فوری و موثر انجام شود.
به گزارش دنیای برند به نقل از ایرنا، بیش از ۳۵ هزار بافنده به فعالیت در صنعت فرش دستباف گلستان مشغول هستند که این هنرمندان پارسال حدود ۴۶ هزار متر مربع فرش تولید کردند.
تعداد زیاد بافنده و واحدهای تولیدی، فعالیت شرکت‌های تعاونی فرش دستباف، وجود ظرفیت مناسب تولید فرش ترکمنی و فرش ابریشم شامل فرش ترکمنی، گلیم، جاجیم، گبه با طرح‌های خاص از جمله نقاط قوت و فرصت‌های صنعت فرش دستباف استان گلستان است.
به گفته کارشناسان صنعت فرش دستباف گلستان، پیگیری طرح خرید فرش دستباف، کمک دولت به حوزه صادرات فرش دستباف، حمایت بیش از گذشته برای شرکت فعالان صنعت فرش دستباف در نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و بین‌المللی، ارایه تسهیلات ارزان قیمت در تهیه مواد اولیه تولید محصول، پایداری در حمایت از پوشش بیمه تامین اجتماعی بافندگان و احیای رشته تحصیلی رشته فرش دستباف در مراکز آموزشی استان را از جمله مهمترین طرح‌های پیشنهادی کارشناسان در حمایت از صنعت فرش دستباف استان گلستان و بازگشت به روزهای رونق سال‌های گذشته عنوان می‌شود.
یکی از فعالان صنعت فرش دستباف گلستان گفت: فرش ترکمن یکی از بِرندهای مهم اقتصادی این استان است که با توجه به برخورداری از شهرت ملی و بین‌المللی به حمایت بیشتر نیاز دارد.
زلیخا عادلی افزود: دانش آموخته دانشگاهی فراوان، کارشناسان باتجربه و بافندگان زیاد و شرکت‌های تعاونی فعال در حوزه تولید، موزه فرش ترکمن و حوزه‌های تخصص فرش، فعالیت بازار فروش در گنبدکاووس، آق قلا، ترکمن و تهران و فعالیت خوشه صنعتی فرش دستباف از جمله ظرفیت‌های صنعت فرش دستباف گلستان است.
وی تاکید کرد: با توجه به ظرفیت‌های صنعت فرش دستباف گلستان، جایگاه فرش این استان باید حفظ شود تا اشتغالزایی و رونق اقتصادی خانوارهای درگیر آن تداوم یابد.
این فعال صنعت فرش دستباف گلستان، افزایش پوشش بیمه تامین اجتماعی بافندگان فرش دستباف را یکی از راهکارهای حمایت از رونق صنعت فرش دستباف استان برشمرد و گفت: کم توجهی به این مهم سبب تعطیلی مراکز آموزشی و کاهش تولید محصول شده است.
وی اختصاص تسهیلات بانکی ارزان قیمت به فعالان صنعت فرش دستباف را دیگر راهکار برون رفت از رکود این صنعت عنوان کرد و گفت: باید از سوی مسوولان دستگاه‌های مرتبط، تخصیص این تسهیلات برای فعالان این صنعت دیده شود.
وی فراهم سازی مقدمات اجرای طرح خرید فرش دستباف و سایر محصولات تولیدی توسط صنعت، معدن و تجارت، کمک دولت در حوزه صادرات محصولات تولیدی بافندگان منطقه، حمایت برای شرکت در نمایشکاه‌های تخصصی داخلی و بین المللی در راستای بازاریابی، اختصاص بودجه درحوزه تحقیق و توسعه فرش دستباف، سرمایه‌گذاری در حوزه مطالعه بازاریابی و احیای تدریس رشته فرش دستباف در مراکز آموزش عالی را از جمله راهکارهای پیشنهادی در برچیده شدن موانع سر راه رونق صنعت فرش دستباف استان گلستان عنوان کرد.
یکی از فعالان علم ارگونومی صنعت فرش دستباف در گلستان گفت: حمایت مالی از صنعت فرش دستباف استان برای پایداری تولید خیلی خوب است اما در بخش سلامت بافندگان باید سرمایه‌گذاری شود.
مریم اژدر دُر افزود: برای سلامت جسمی روانی بافندگان فرش دستباف سال ۱۳۹۷ طرح «ارگونومی دار قالیباف» به دانشگاه علوم پزشکی گلستان ارایه شد و این طرح در دست پیگیری بوده و آنچه که امروز باید در حوزه باید توجه شود، تامین تجهیزات موردنیاز آن است.
وی ادامه داد: برای اجرای طرح سلامت جسمی روانی بافندگان صنعت فرش استان گلستان، تجهیزات مورد نیاز را در اختیار نداریم و نیازمند توجه ملی در تامین آن هستیم.
مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان هم گفت: صنعت فرش استان به توجه ویژه برای برداشتن سر راه رونق و پایداری تولید نیاز دارد.
علی وفایی افزود: فرش ترکمن ویژند (برند) استان گلستان به شمار می‌رود و باید حمایت از آن با برنامه صورت گیرد.
وی ادامه داد: طی سه سال اخیر به اندازه اعتبارات و امکانات در اختیار، از صنعت فرش استان گلستان حمایت شده ولی ناکافی است و باید تخصصی برنامه حمایتی از این صنعت دارای ارزش افزوده ایجاد و موانع سرراه بافندگان به دقت پیگیری شود.
وی خاطرنشان کرد: نهادها و دستگاه‌ها برای دادن هدایا می‌توانند از صنعت فرش ترکمن استفاده کنند که گسترش این طرح می‌تواند نقش به سزایی در کمک به رونق تولید و بازاریابی آن داشته باشد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت گلستان معتقد است: حال بافندگان فرش دستباف استان خوب نیست.
درویشعلی حسن‌زاده افزود: در این استان شمالی بیش از ۳۵ هزار بافنده مشغول فعالیته هستند که هزینه‌های تولید محصول برای آنان به شدت افزایش یافته و در نتیجه تولید، روند کاهشی دارد.
وی ادامه داد: وجود افزایش هزینه تولید فرش دستباف و رکود بازار صادراتی طی سال‌های اخیر مربوط به استان گلستان مشکل ملی است.
وی خاطرنشان کرد: با وجود موانع سرراه تولید فرش دستباف، در گلستان برپایی دوره‌های آموزشی و حضور در نمایشگاه‌های فرش دستباف پیگیری می‌شود، ولی کافی نیست.
وی خواستار حمایت مالی در تامین مواد اولیه در تولید فرش دستباف گلستان شد و افزود: تامین مواد اولیه فرش دستباف در این استان روند خوبی ندارد.
به گفته وی امسال ۱۲ هزار متر مربع فرش دستباف در استان گلستان تولید شد.
یافتن راهکارهایی برای رفع مشکل بیکاری، ایجاد اشتغال پایدار، رونق اقتصادی و افزایش درآمد، توجه و حمایت بیشتر از صنعت فرش و تولیدات با برنامه ریزی و هماهنگی دستگاه‌های مرتبط یکی از راهکارهای ضروری حمایت از صنعت فرش دستباف گلستان است.
فرش دستباف ترکمن سال ۱۳۹۰ ثبت ملی شد.
بر روی فرش دستباف ترکمن بیش از ۸۱۱ طرح و نماد بافته می‌شود. طرح‌هایی که ترکمن‌ها در بافت فرش به کار می‌برند، بیشتر شکسته و هندسی و شبیه طرح‌های بخارایی است که به آن اخال می‌گویند، زمینه این نوع قالی‌ها مزین به کتیبه‌ها و یا قاب‌های لوزی شکل است که به کمک خطوط متقاطع به هم ارتباط یافته‌اند.
مهمترین نقوش و گل‌هایی که در بافته‌های ترکمن مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت از ماری گل، ناب گل، قفسه گل، درناق گل، تکه گل، انسی، قزل ایاق، تونیک گل، قوش گل، آوغان گل، تاج خروز، پنجاراگل، آق نقش، گل پنجه، ارساری گل، دالی و بشیر است. فرش‌های ترکمن در اندازه‌های بین یک تا ۱۲ متر مربع و در رنگ‌های قرمز لاکی، آبی سرمه‌ای، سبز پررنگ، سفید و بژ بافته می‌شود و رنگ‌هایی که اینک به فرش دستباف ترکمن اضافه شده شامل طوسی، دارچینی، عبایی، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، طلایی، نخودی و آبی آسمانی است.
