معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اعلام خبر ایجاد نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی استان کردستان در تهران، گفت: در راستای معرفی صنایع‌دستی استان کردستان هفته صنایع‌دستی کردستان در پایتخت برگزار می‌شود و سعی خواهیم کرد آن را در تقویم صنایع‌دستی کشور بگنجانیم.
مریم جلالی در کارگروه کارشناسی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی کردستان ویژه حوزه صنایع‌دستی، افزود: استان کردستان از کانون‌های قدیمی صنایع‌دستی ایران است که تنوع آثار بسیار زیادی دارد و برای معرفی این محصولات به مردم پیگیر اختصاص مکانی ویژه با موقعیت مناسب برای ارائه صنایع‌دستی این استان به کل ایران و اختصاص یک هفته خاص برای ارائه صنایع‌دستی این استان فرهنگی در تهران هستیم.
وی با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: صنایع‌دستی مصداق بارز مردمی‌ترین مشارکت در تولید است.
جلالی پس از شنیدن صحبت‌ها و درخواست هنرمندان کردستانی حاضر در این نشست، گفت: استان کردستان عناصر هویتی با ارزشی دارد و ضروری است بازارهای جدیدی برای ارائه و صادرات صنایع‌دستی زیبا و باارزش استان کردستان، در آن‌سوی مرزها و ایجاد پل ارتباطی اقدام شود.
وی صنایع‌دستی را یک اقتصاد هویت بنیاد خواند و افزود: صنایع‌دستی روایتگر فرهنگ و ریشه‌هایی است که باید بهروز شوند و در جهت ساخت زنجیره در بازار جهانی لازم است که این محصولات ارزش‌آفرینی شوند لذا کارگروهی برای ارزش‌آفرینی صنایع‌دستی ایجاد خواهد شد.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به اینکه کردستان با کشور عراق در ارتباط است، گفت: کردستان ظرفیت بالایی به‌عنوان یک کانون صادرات دارد و باید با کشورهای همسایه قرابت فرهنگی، بده بستان و تبادلات فرهنگی ایجاد شود چراکه ایجاد این زنجیرهٔ ارزش بومی، حامی صادرات صنایع‌دستی خواهد بود.
معاون وزیر میراث فرهنگی با اشاره به اینکه در حوزه صنایع‌دستی باید ظرفیت‌ها کشف شوند، ایجاد کمیته بانوان کارآفرین استان کردستان در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج را امری پسندیده دانست و گفت: بانوان پرچم‌دار موجه و علمی صنایع‌دستی هستند.
وی فقدان یک بانک اطلاعاتی قوی و جامع در حوزه صنایع‌دستی کشور را یکی از بزرگ‌ترین نواقص دانست و افزود: تلاش برای ایجاد برند کردستان در صنایع‌دستی کشور باید در شاخص درستی اتفاق بیفتد و در راستای آن باید بانک اطلاعاتی به‌صورت روزانه بهروز شود تا فقدان بانک اطلاعاتی در این حوزه رفع گردد.
در ادامه این نشست، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج به اهمیت گردشگری در کنار صنایع‌دستی اشاره کرد و این صنعت را یکی از صنایع با آلایندگی بسیار پایین دانست.
علی‌اکبر عبدالملکی با اشاره به نقش اشتغال آفرین صنایع‌دستی، تصریح کرد: داشتن تاریخ، پیشینه غنی، کمیت، تنوع محصولات، کاربردی و بهروز بودن و بسیاری موارد دیگر در صنایع‌دستی کردستان موجب شده این صنعت قابلیت ایجاد شغل برای بسیاری از جوانان کردستان را داشته باشد.
وی با تأکید بر تأثیر ثبت ملی برخی از مکان‌های استان و تأثیر آن بر رونق بازار صنایع‌دستی افزود: ثبت جهانی مکان‌های گردشگری استان باعث ارتقای سطح صنایع‌دستی شده و در موفق بودن این بازار باید از کنار نقش پررنگ کانون زنان کارآفرین استان به‌راحتی گذر نکرد.
عبدالملکی درخواست ایجاد بازارچه صنایع‌دستی، بیمه صنعتگران و صادرات صنایع‌دستی سنندج از طریق مرزهای هوایی و زمینی و عنایت ویژه به غرفه‌های صنایع‌دستی سنندج در نمایشگاه‌های ملی، مجدداً مطرح کرد.
آشنایی با صنایع‌دستی کردستان
صنایع‌دستی به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی و نمادی از نوع زندگی فرهنگی یک جامعه، همواره مورد توجه است. به علت ویژگی زندگی سنتی در بسیاری از نقاط کردستان و عدم استیلای بخش صنعتی، صنایع‌دستی کردستان ازلحاظ کیفیت و گستردگی در سطح کشور مطرح است و فرش و گلیم کردستان به همراه محصولات ظریف مانند شطرنج شهرت جهانی پیدا دارند.
نازک‌کاری چوب، دست بافی، خراطی، ساخت زینت‌آلات محلی، سوزن‌دوزی و روکاری، سفال سازی، حصیربافی، گیوه‌دوزی، نمدمالی و ساخت محصولات چرمی ازجمله صنایع‌دستی مشهور و باسابقه استان کردستان است.
دستبافی شامل سجاده، موج، شال، جاجیم، گلیم، گلیمچه و پارچه لباسی است که در بیشتر نقاط شهری و روستایی کردستان تهیه می‌شود. زینت‌آلات شامل انواع دستبند، گردن بند، سینه‌ریز، النگو، سربند، انگشتری و گوشواره است. نازک‌کاری با چوب شامل قوطی سیگار، شیرینی‌خوری، کیف زنانه، سینی، بشقاب، آجیل‌خوری و… است.
یکی از مهم‌ترین صنایع‌دستی استان نازک‌کاری چوب است. پایه و اساس نازک‌کاری روکش کردن طرح‌ها و نقش‌های آماده شده از چوب‌های جنگلی و خوش‌نقش بر اساس طرح از قبل تعیین شده است. شهر سنندج از مراکز مهم نازک‌کاری ایران و بلکه دنیا است.
یکی از مهم‌ترین صنایع‌دستی استان نازک‌کاری چوب است. پایه و اساس نازک‌کاری روکش کردن طرح‌ها و نقش‌های آماده شده از چوب‌های جنگلی و خوش‌نقش بر اساس طرح از قبل تعیین شده است. شهر سنندج از مراکز مهم نازک‌کاری ایران و حتی دنیا به شمار می‌رود.
اندیشه سالم، مهارت، ظرافت و زیبایی، ابتکار و سلیقه در نازک‌کاری سنندج حرف اول را می‌زند. گره‌های گردو و سنجد که بسیار زیبا و پرنقش هستند در دستان ماهر و با ذوق هنرمندان سنندجی به هر صورت و شکلی که بخواهند درمی‌آید. علاوه بر مهارت استاد اران سنندجی، تنوع و زیبایی گره‌های سنجد و گردو باعث زیبایی دوچندان این محصولات شده است.
نازک‌کاری در سنندج حدود یک قرن و نیم سابقه دارد و به گفته استادکاران نازک‌کار بانی و بنیان‌گذار این هنر زیبا در سنندج استاد نعمت‌الله نعمتیان پدر مرحوم استاد حاج مجید نعمتیان بوده است.
این هنر در سنندج ابتدا با وسایل ساده و ابتدایی و درعین‌حال زیبا انجام شده است و حتی در آن زمان هنرمندان نازک‌کار میز کار نداشته‌اند و روی زمین می‌نشسته و کار می‌کردند تا اینکه در سال ۱۳۴۲ اولین میز کار توسط استاد عبدالحمید نعمتیان نوه استاد مرحوم نعمت‌الله به شهر سنندج آورده شده است و از آن زمان به بعد کم‌کم ابزارها و امکانات بیشتر شده و از مشکلات کاری آنها کم‌کم کاسته شده است.
در حال حاضر منبت و معرق نیز با هنر نازک‌کاری آمیخته و همراه شده است و در اکثر کارها گوشه‌ای از منبت و معرق دیده می‌شود اما خوشبختانه هنرمندان قدیمی و اصیل نازک‌کار همان روش قبلی را ادامه داده و کارهای بسیار زیبا و با ارزش انجام می‌دهند و بیشتر از گره چوب مخصوصاً گردو، سنجد و کیکم استفاده می‌کنند.
هنر نازک‌کاری چوب در نقاط مختلف ایران بخصوص در شهرهایی چون سنندج و ارومیه رواج بیشتری دارد. محصولات تهیه شده توسط نازک‌کاران سنندجی اشیایی چون: تخته‌نرد، عصا، کیف زنانه، رحل قرآن، میز شطرنج، قلمدان، قاب عکس، جعبه جواهرات، جاسیگاری، جعبه توالت، رویه میز و وسایل زینتی مثل گردنبندهای ظریف، انگشتر و… هستند.
لازم به توضیح است که تخت نردهای تولید شده در سنندج از کیفیت بالا و بسیار متنوعی برخوردار است و در حال حاضر بیشترین میزان تولید کارگاهی را به خود اختصاص داده‌اند.
از اساتید برجسته و به نام نازک‌کاری در سنندج: استاد عبدالحمید نعمتیان، استاد علی‌اکبر بهزادیان، استاد رشید تقربی، استاد مهدی محبی، استاد توفیق محمودی و … هستند.
منبع: اتاق ایران آنلاین
