عرضه زعفران در بازار سرمایه به منظور شفافیت در قیمت و امکان سرمایه‌گذاری در حوزه فرآوری این محصول و افزایش سطح صادرات آن، برنامه‌ای است که در دستورکار دولت، مجلس و بخش خصوصی قرار دارد.
در نشستی با حضور رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، نمایندگان مجلس و معاون وزیر کشاورزی، سازوکار عرضه زعفران در بازار سرمایه به کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری بررسی شد. در این نشست مقرر شد بورس کالا با توجه به نواقصی که در روند اجرای این مدل مطرح شد، سازوکار و ابزارهای ضروری را طراحی کند و طی نشستی با سازمان تعاون روستایی و نمایندگان مجلس ترتیبی اتخاذ شود تا موضوع بازارگردانی این محصول که مهم‌ترین بخش کار است، مشخص شود.
در این راستا تأکید شد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم باید مشورت‌های لازم را ارائه دهند و ورود کنند.
به اعتقاد حاضران در این نشست، ضرورت دارد تا در راستای بهبود وضعیت تولید، عرضه و صادرات زعفران، باید شفافیت در قیمت و عدم دخالت دولت در این حوزه پیگیری شود؛ بنابراین استفاده از ظرفیت بازار سرمایه می‌تواند این هدف را محقق کند. از سوی دیگر ترغیب سرمایه‌گذاران به حضور در بخش فرآوری زعفران زمانی امکان‌پذیر است که قیمت این محصول واقعی و شفاف مشخص شود.
دو صندوق نهال و سحرخیز از سال ۹۹ عرضه زعفران در بازار سرمایه را دنبال کردند که عملکردان بیان‌گر بازدهی بالایی است و حتی در مقایسه با بازار طلا و ارز توانسته عملکرد بهتری را ثبت کند.
بر اساس گزارش‌های ارائه شده در این نشست بالغ بر ۸۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود با این وضعیت ایران باید به عنوان قیمت‌گذار جهانی عمل می‌کرد که متأسفانه به دلیل عملکرد ضعیف، ایران در حوزه زعفران نتوانسته به جایگاه اصلی خود برسد.
طبق آمارهای گمرک میزان صادرات زعفران ایران در سال برابر با ۳۰۰ تن و میزان مصرف داخلی این محصول ۱۰۰ تن برآورد می‌شود. طبق پیش‌بینی‌ها در سال جاری ۳۲۰ تن برداشت زعفران خواهیم داشت و از آنجا که انبارهای نگه‌داری زعفران تقریباً خالی هستند می‌توان اذعان داشت که قدرت نقدشوندگی این محصول در بازار سرمایه بالا خواهد بود.
در این راستا محسن زنگنه، نماینده مجلس و مسئول پیگیری طرح عرضه زعفران در بازار سرمایه ضمن تشویق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خرید گواهی‌های سپرده زعفرانی که به طور مستقیم توسط کشاورز در اختیار بورس کالا قرار گرفته است، گفت: این طرح علاوه بر حمایت از کشاورزان، زمینه قیمت‌گذاری دقیق و واقعی زعفران را مهیا کرده و به افزایش سطح صادرات آن و سرمایه‌گذاری در بخش فرآوری زعفران منجر می‌شود.
او خاطرنشان کرد: طبق مدل تعریف شده، صادرکننده به مرور گواهی‌های سپرده را خریداری کرده و آنها را تبدیل به پول و سود می‌کند و بدین‌ترتیب هم کشاورز، هم صادرکننده در کنار صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صاحب منفعت می‌شوند.
این نماینده مجلس کمک به کشاورزان به ویژه در فصول برداشت محصول که قیمت‌ها کاهشی می‌شوند و بازار به هم می‌ریزد را هدف اصلی اجرای این مدل عرضه عنوان کرد و افزود: زمانی که همه دستگاه‌ها و بخش‌های تعریف شده در این مدل، هماهنگ و منسجم عمل کنند، کل زنجیره سود خواهند کرد و برای ورود به این بازار توجیه دارند.
تبلیغات و دادن آگاهی لازم به مردم برای استقبال از بازار زعفران در بورس، نکته‌ای بود که به اعتقاد زنگنه باید به طور جدی پیگیری شود.
در ادامه نمایندگان صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در این نشست حضور داشتند، دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را مطرح کردند. به اعتقاد آنها ضرورت دارد زمان سررسید گواهی‌های سپرده مربوط به زعفران نسبت به آنچه از سال ۹۹ تا به امروز در سطح بازار تعیین شده است، افزایش پیدا کند.
همچنین طبق اظهارات آنها ۲ هزار میلیارد تومان حجم معاملات زعفران در بازار سرمایه سال قبل بوده و نرخ بازدهی سالانه معاملات آن هم ۴۴ درصد برآورد شده است.
در ادامه حسین عبده تبریزی، کارشناس بازار سرمایه نیز با تأکید بر این اصل که بازار وظیفه حاکمیتی ندارد و این ایده در جریان بازار مطرح شده است، گفت: آنچه در روند کار باید مورد توجه باشد، بازرگانی این محصول است. نباید تجارتان به صورت انحصاری دنبال شود، بنابراین رقابتی کردن آن باید در دستورکار باشد.
او ادامه داد: بازارگردانی زعفران در بازار سرمایه مسئله مهم دیگری است که باید در مورد آن فکری کرد. در واقع ضرورت دارد به کمک بازارگردان، کف قیمت زعفران تعیین شود و دولت یا همان شورای قیمت‌گذاری زعفران از این پروسه کنار روند.
برومندی، معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز با تأکید بر اهمیت استفاده از سازوکار بازار سرمایه در عرضه زعفران ضمن حمایت از اجرایی شدن این مدل، تصریح کرد: طی چند سال اخیر هزینه تمام شده زعفران در ایران افزایش یافته و در راستای حمایت از کشاورزان تلاش کردیم قیمت این محصول از کف تعیین شده، پایین‌تر نیاید با این حساب معتقدیم دولت باید از روند قیمت‌گذاری خارج شود و تنها بسترساز و حمایت‌گر باشد.
متناسب با مطالب مطرح شده، فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق ایران پیشنهاد داد: بیمه تضمین کیفیت شکل گرفته و می‌تواند دغدغه افت کیفیت زعفران را به کمک این ابزار کنترلی از بین برد. همچنین اینکه انبارداری توسط شخص سومی انجام شود، اصالت کالا و حفظ کیفیت آن هم بهتر رعایت می‌شود. در کنار این موارد استفاده از کارشناس رسمی که مورد اعتماد دو طرف باشد همگی اکوسیستمی را شکل می‌دهند که ریسک را کاهش داده و صندوق‌ها به سمت این محصول سوق می‌یابند.
محمدعلی رضایی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران نیز معتقد است: مدیریت قیمت باید به گونه‌ای باشد که جذابیت بازار از دست نرود و به شکلی برخورد کنیم که مانند پسته، بازار خود را از دست ندهیم. ایران توان و ظرفیت افزایش سطح صادرات زعفران را دارد و تنها به هماهنگی و مدیریت بهتر بازار نیازمند است.
بهروز محبی، نماینده مجلس نیز اعتقاد دارد: اگر شرایط خوبی مهیا شود، فعالیت کشاورزی و سطح زیر کشت زعفران بیشتر می‌شود. متناسب با آن دولت هم باید نقش نظارتی و حمایت‌گری خود را ایفا کند.
منبع: اتاق ایران آنلاین
