بر اساس آمارها، تعداد شرکت‌های دانش بنیان که از سال ۹۲ در کشور شکل گرفته‌اند، تا پایان دی ماه سال جاری به عدد ۹۵۶۰ رسیده، این در حالی است که درآمد این شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ حدود ۵۱۲ همت برآورد شده و میزان صرفه جویی ارزی حاصل از قراردادهای تولید بار اول آنها حدود ۱۳۵۹ میلیون دلار برآورد شده است.
به گزارش پایگاه خبری دنیای برند به نقل از ایسنا، تصویب قانون “حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات” در سال ۱۳۸۹ سرآغاز گسترده‌ترین برنامه دولت برای حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان بود؛ در این قانون موضوعات مهمی نظیر تشکیل کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و ارائه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی به شرکت‌های دانش‌بنیان مورد تاکید قرار گرفته است.
کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان به ریاست معاون علمی و فناوری رییس جمهور و عضویت وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکت‌های مشمول استفاده از مزایای این قانون را تایید می‌کند. علاوه بر حمایت‌های مورد نظر قانون، مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان با استفاده از ظرفیت‌های موجود در سایر دستگاه‌ها اقدام به ایجاد حمایت‌های متنوعی به منظور توسعه کسب و کار دانش‌بنیان کرده است که در مجموع بیش از ۱۱۰ عنوان را شامل می‌شود.
تا قبل از ابلاغ آیین‌نامه جدید احراز صلاحیت و دسته بندی شرکت‌های دانش بنیان در ۲۸ تیر ۱۴۰۲، دسته بندی شرکت‌های دانش بنیان صرفا با تایید سطح فناوری، وجود تحقیق و توسعه و داشتن حداقل نمونه آزمایشگاهی از محصول، بوده و بر اساس این شاخص‌ها، شرکت‌ها به عنوان دانش بنیان شناخته می شدند.
ولی در روش جدید ارزیابی و دسته بندی، شرکت‌ها به سه دسته “نوپا”، “نوآور” و “فناور” تقسیم شدند. بر این اساس تا دی ماه سال ۹۵۶۰ شرکت راه اندازی شده است.
بیشترین تعداد این شرکت‌ها در حوزه برق، الکترونیک، فوتونیک، مخابرات و سیستم‌های خودکار است و رتبه دوم از آن حوزه ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته شده است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزار رایانه‌ای، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی و دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
| سال | تعداد شرکت | درصدرشدتعدادشرکت‌هانسبت به سال قبل |
|---|---|---|
| ۱۳۹۲ | ۵۵ | – |
| ۱۳۹۳ | ۱۴۶۷ | – |
| ۱۳۹۴ | ۲۳۲۲ | ۵۹ درصد |
| ۱۳۹۵ | ۳۰۷۳ | ۳۲ درصد |
| ۱۳۹۶ | ۳۵۴۱ | ۱۵ درصد |
| ۱۳۹۷ | ۴۲۷۸ | ۲۱ درصد |
| ۱۳۹۸ | ۴۴۲۱ | ۳ درصد |
| ۱۳۹۹ | ۵۵۳۶ | ۲۵ درصد |
| ۱۴۰۰ | ۶۶۳۲ | ۲۰ درصد |
| ۱۴۰۱ | ۸۲۶۰ | ۲۵ درصد |
| دی۱۴۰۲ | ۹۵۶۰ | ۱۷ درصد |
این آمارها نشان می‌دهد تعداد شرکت‌های دانش بنیان در سال‌های اخیر رشد پایدار و ثابتی را تجربه کرده است.یکی از دلایل مهم افزایش تعداد این شرکت‌ها، تغییرات در آیین‌نامه تعیین صلاحیت دانش بنیانی بوده است.
با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته سال ۱۴۰۲ امکان اشتغال تخصصی ۳۸۷ هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان فراهم شد. همچنین بر اساس اطلاعات مالی سال ۱۴۰۱ میزان درآمد کل شرکت‌های دانش‌بنیان حدود ۵۱۲ همت است که از این میان حدود ۱۳۳ همت آن مربوط به درآمد ناشی از فروش محصولات دانش‌بنیان شرکت‌ها است.
| حوزه فناوری | درصدشرکت | درصدکارکنان | رشدکارکنان |
|---|---|---|---|
| نرم افزار و فناوری اطلاعات | ۲۱.۹۹ | ۲۴.۷۵درصد | ۳۳.۴۲درصد |
| ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته | ۲۱.۳۱ | ۲۳.۱۵ | ۱۹.۶۲ |
| مواد شیمیایی و پلیمری پیشرفته | ۱۴.۰۲ | ۱۴.۷۴ | ۱۲.۶۱ |
| برق و الکترونیک | ۲۲.۷۴ | ۱۲.۸۲ | ۸.۴۵ |
| دارووفراورده‌های‌حوزه‌تشخیص‌ودرمان | ۵.۸۶ | ۶.۰۷ | ۶.۷۱ |
| فناوری‌زیستی،کشاورزی،صنایع‌غذایی | ۴.۶۰ | ۱.۵۷ | ۲.۸۹ |
| تجهیزات پزشکی | ۴.۰۳ | ۱.۴۹ | ۱.۵۸ |
| خدمات تجاری سازی | ۵.۰۱ | ۱.۳۹ | ۱.۹۱ |
| صنایع خلاق و علوم انسانی | ۰.۴۵ | ۰.۱۴ | ۰.۲۹ |
دلیل دیگر، افزایش مراکز رشد وشتابدهی، کارخانه‌های نوآوری و پارک‌های علم و فنـاوری است که با افزایش زیرساخت‌های دانش بنیان، رشد فزایندهای را تجربه کرده‌اند.
نمودار زیر تغییرات سـالانه تـعداد شرکت‌های دانش بنیان احراز صلاحیت شده را نمایش می‌دهد .هر سالـه علاوه بر شرکت‌های جدید،تعدادی از شرکت‌ها از فـهرست دانش بنیان‌ها خارج می‌شوند؛ همچنین اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان سهم قابل توجهی در تاسیس کسب وکارهای فناورانه در کشور داشته است.
بیشترین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به ترتیب در استان‌های “تهران”، “اصفهان” و “خراسان رضوی” مستقر شده‌اند. در حمایت تولید بار اول از مجموع ۳۸۱ طرح تولید بار اول ارزیابی شده، ۱۲۰ طرح به ارزش بیش از ۲۴۳ میلیون دلار مصوب و ابلاغ شده است. از این تعداد ۹۲ طرح به مرحله قرارداد رسیده است و ۲۳ طرح نیز به اتمام رسیده است؛ به نحوی که میزان صرفه جویی ارزی حاصل از این قراردادهای تولید بار اول حدود ۱۳۵۹ میلیون دلار است.
توسعه فناوری‌های گلوگاهی
مطابق بند (ب) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش بنیان، ﻣﻌﺎدل ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻨﻮات آﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﺮکت‌ها و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ اﻋﻄﺎ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻌﺎدل آن از ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻗﻄﻌﯽﺷﺪه ﺳﺎل اﻧﺠﺎم ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺬﮐﻮر ﯾﺎ ﺳﺎلﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﮐﺴﺮ ﻣﯽﺷﻮد.
با تصویب قانون آیین‌نامه اجرایی برنامه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و تصویب هیئت وزیران در مهر ماه ۱۴۰۱، دستورالعمل اجرایی آن دی ماه همان سال، به تصویب شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان رسید و پس از راه‌اندازی سامانه و برگزاری بیش از ۴۰ نشست آموزشی و ترویجی با صنایع فراخوان دریافت پروژه‌های پیشنهادی برای دریافت اعتبار مالیاتی از ابتدای سال تا پایان تیر ماه سال جاری برگزار شد.
تعداد شرکت‌های مشمول معافیت مالیاتی در هر سال مالی به این شرح است:
| سال مالی | تعداد شرکت‌ها |
|---|---|
| ۱۳۹۲ | ۴۰ |
| ۱۳۹۳ | ۱۱۹۹ |
| ۱۳۹۴ | ۲۰۲۸ |
| ۱۳۹۵ | ۲۴۰۱ |
| ۱۳۹۶ | ۲۳۳۳ |
| ۱۳۹۷ | ۲۲۸۱ |
| ۱۳۹۸ | ۱۸۰۹ |
| ۱۳۹۹ | ۱۵۰۹ |
| ۱۴۰۰ | ۱۰۹۸ |
| ۱۴۰۱ | ۹۹۸ |
از میان ۲ هزار و ۶۵۶ پروژه دریافتی، هزار و ۳۹ پروژه تحقیق و توسعه از ۳۹۰ شرکت با هزینه کرد بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان مورد تأیید قرار گرفت ضمن آنکه شرکت‌های غیر دانش‌بنیان از صنایع مختلف نظیر پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی و فولاد دارای پروژه تحقیق و توسعه تأیید شده هستند. بسیاری از پروژه‌های تحقیق و توسعه تصویب شده در حوزه‌های اولویت دار و نیازمندی‌های فناورانه کشور تعریف شده است که اجرای آن منجر به توسعه فناوری‌های گلوگاهی کشور خواهد شد.
میزان نهایی اعتبار مالیاتی پس از اجرای پروژه و ارائه اسناد هزینه کرد در پایان سال مالی تعیین شده و به سازمان امور مالیاتی برای تخصیص اعلام می‌شود. همچنین فراخوان دوم برنامه اعتبار مالیاتی در آبان ماه سال جاری برگزار شده که ۷۲۲ پروژه از ۱۹۷ شرکت دریافت شد که در مرحله ارزیابی قرار دارند.
پایان