آب انبارها، این گنجینه‌های معماری ایرانی که زمانی نقش حیاتی در تامین آب آشامیدنی مردم کویرنشین ایفا می‌کردند، امروزه در معرض تهدید جدی قرار دارند. بسیاری از این بناهای تاریخی به دلیل عدم رسیدگی و تبدیل شدن به محل انباشت زباله، در حال تخریب هستند. این در حالی است که آب انبارها به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم یزد، می‌توانند نقش موثری در رونق اقتصادی منطقه ایفا کنند.
دنیای برند به نقل از ایسنا، بافت تاریخی یزد که با ویژگی‌های شاخصی از جمله بناهای تاریخی ارزشمند به ثبت جهانی رسیده اجزای مختلف با کاربردهای متنوعی دارد که برخی از این بناها کارکرد خود را به مرور زمان از دست داده اند.
آب انبارها یکی از مظاهر حیات بشری در دوران گذشته در تمام شهرهای ایران به شمار می‌آیند و تعداد زیادی از آنها نیز در بافت تاریخی شهر میراث جهانی یزد وجود دارد؛ اما این بناهای خلاقانه در حال حاضربه حال خود رها شده‌اند.
مردم سختکوش کویر یزد که به مردمان دیار قنات، قنوت و قناعت مشهورند، سالیان گذشته برای فرار از گرمای کویر آب انبارهایی را در محلات برای دسترسی مردم ایجاد می‌کردند که هم از گرمای کویر به خنکای آن پناه ببرند و هم آب خنک آن، گوارا بخش وجودشان شود.
ساخت آب انبارها به قدری اهمیت داشته که به عنوان یک اقدام خیرانه بسیاری از آب انبارهای یزد به صورت موقوفه احداث و بهره‌برداری شده است؛ اما امروز تنها یک میراث تاریخی است که نه تنها کارایی ندارد بلکه زباله دانی بیش نیست که برای ساکنان بافت تاریخی هم ایجاد مزاحمت می‌کند.
«حجت الاسلام رضا صادقی» مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان یزد در این باره به ایسنا گفت: حدود ۱۹۰ آب انبار در شهر یزد وجود دارد که بالای ۹۰ درصد از آنها موقوفه هستند و بخش عمده ای از این بنا در بافت تاریخی شهر واقع شده است.
وی ادامه داد: اداره اوقاف و امور خیریه می‌تواند برای موقوفاتی که عام است تصمیم گیری کند اما برخی از موقوفات بافت تاریخی شخصی هستند و خودشان متولی دارند.
صادقی با بیان اینکه حفاظت از آب انبارها حیات بخش بافت تاریخی شهر است، افزود: از مهمترین آب انبارهای یزد می توان به آب انبار شش بادگیری، آب انبار میدان امیرچخماق و آب انبار رستم گیو اشاره کرد؛ که متاسفانه بخش قابل توجهی از این آب انبارها به دلیل نداشتن درآمد و نبود بودجه برای مرمت و امکان استفاده از آنها، در معرض ویرانی قرار گرفته است.
وی در ادامه تصریح کرد: اداره اوقاف و امور خیریه استان برای تسهیل در حل این مشکل آماده واگذاری آب انبارهای موقوفه عام به اشخاص حقیقی و حقوقی است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان تاکید کرد: حفظ و نگهداری از این اثر تاریخی با تغییر کاربری آن می تواند به یک جاذبه ی گردشگری تبدیل شود و برای مواردی که مالکیت خصوصی دارند، متولی موقوفه باید تصمیم گیری کند.
صادقی افزود: البته راه‌هایی برای بهره‌وری از فضای آب‌انبارها در گونه‌های اقتصادی، خدماتی، آموزشی و تفریحی اندیشیده شده که بخشی از آنها به چایخانه سنتی، زورخانه و موزه تبدیل شده که مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.
این مقام مسئول در پایان یاد آور شد: ساماندهی آب انبارها مستلزم همکاری چند دستگاه است؛ امیدواریم با همدلی میراث فرهنگی و شهرداری شاهد چاره‌اندیشی برای سرپا ایستادن این بنای تاریخی باشیم.
