رئیس کمیسیون توسعه و عمران توس شورای شهر مشهد گفت: تاکنون آنطور که شایسته است به توس توجه نشده، این درحالی است که بسیاری از مکان‌های تاریخی در ایران که از لحاظ هویت قابل مقایسه با توس نیستند، ثبت جهانی شدند.
به گزارش ایسنا، سید مسعود ریاضی در نشست خبری که در شورای شهر برگزار شد، در رابطه با برنامه‌ها و پروژه‌های توس اظهار کرد: از اقداماتی که باید در زمینه توس به آن توجه بسیاری داشت بازیابی هویت مغفول‌مانده آن است.
وی افزود: برای احیا شدن توس، نیاز به دو اقدام در حیطه عمرانی و فرهنگی داریم. ازجمله مشکلاتی که در بستر عمرانی توس وجود دارد نداشتن طرح شهری، جامع و طرح تفصیلی برای این منطقه است، بنابراین مسئولان برای انجام هر اقدام عمرانی در این منطقه با مشکل روبه‌رو بودند، چراکه چگونگی اجرای طرح را نمی‌دانستند.
ریاضی ادامه داد: با وجود دستور رهبری در رابطه با توجه به توس و احیای آن در چندین سال پیش، اقدامی جدی در این زمینه صورت نگرفت. طرح راهبردی توس در اردیبهشت ماه سال جاری به تهران فرستاده شد تا توسط مسئولان مربوطه و طی جلسات پیوسته مطالعه شده و به تصویب برسد تا بتوانیم پس از سال‌ها طرح راهبردی توس را داشته باشیم.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران توس شورای شهر مشهد گفت: از سویی دیگر نیازمند طرح تفصیلی منطقه توس هستیم و در این راستا شهرداری پیشنهاد کار روی این طرح را ارائه داده است. باید توجه داشت که نبود طرح راهبردی برای منطقه توس یکی از موانع اساسی پیش رو برای احیای این منطقه بوده است.
وی با بیان اینکه عمارت اربابی چهار برج، در منطقه توس، به‌وسیله معاونت سرمایه‌گذاری و اقتصادی به‌سازی و بازسازی شده و در حال آماده شدن برای بازدید عموم است خاطرنشان کرد: میراث فرهنگی در رابطه با این مساله، همکاری‌های خوبی با ما داشته است. یکی از نمونه‌های این همکاری، اقدامات سازمان میراث فرهنگی برای منطقه تاریخی شهر “تابران” توس و دیواره و باره ۷ کیلومتری آن است که قدمتی ۱۰۰۰ سال دارد.
ریاضی تصریح کرد: مسائل فرهنگی یکی دیگر از بخش‌های مهم و کمک‌کننده به احیای منطقه توس است. اقدامات فرهنگی که شورا در این منطقه انجام داده، شامل دو بخش می‌شود بخشی که متعلق به نیازهای امروز مردم است و شامل برنامه‌هایی چون نمایش، نقالی، شاهنامه‌خوانی و … می‌شود و بخش دوم شامل اقداماتی است که مربوط به آیندگان می‌شود چون نصب مجسمه‌هایی در بلوار شاهنامه.
وی ادامه داد: شش مجسمه به‌صورت فیگوراتیو در بخش جلوخان آرامگاه نصب خواهد شد که هر کدام دارای داستانی از شاهنامه هستند تا از طریق آن گردشگران بتوانند نسبت به شاهنامه آشنایی بیشتر به‌دست آوردند. اگر اقدامات و برنامه‌ریزی‌های لازم برای توس به‌خوبی انجام شود جان تازه‌ای به این منطقه بخشیده خواهد شد.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران توس شورای شهر توضیح داد: ازجمله پروژه‌هایی که در راستای احیای توس انجام شده می‌توان به پروژه جلوخان آرامگاه فردوسی اشاره کرد. در این پروژه، باغی ایرانی به مساحت ۷ هزار مترمربع ساخته شد که بخش دوم آن با مساحت ۵ هکتار و روزشمار ۱۰۰ روزه به پایان خواهد رسید و امید داریم تا اواخر پاییز این پروژه به‌طور کامل انجام شود.
ریاضی با اشاره به پروژه پردیس توس به‌عنوان بزرگترین پروژه مطالعاتی شهرداری بیان کرد: پروژه پردیس توس بزرگترین پروژه مطالعاتی شهرداری است که حدفاصل کشف‌رود تا جلوخان آرامگاه فردوسی را شامل می‌شود و دارای مساحت ۳۰ هکتار است. گفتنی است که زیر سطح این پروژه، یک شهر تاریخی با قدمت ۱۰۰۰ سال قرار دارد، بنابراین کاشتن درخت، ساخت المان و… در آن نیاز به دقت زیادی است.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران توس شورای شهر با اشاره به برنامه‌های عمرانی در بلوار توس گفت: سه‌راه شاهنامه فردوسی فاقد ورودی مناسبی است، در این راستا صحبت‌هایی شده تا فضایی شهری برای ورودی بلوار شاهنامه در نظر گرفته شود. نکته اینجاست که برای مسیر بلوار شاهنامه، مسابقه‌ای برگزار و برنده‌ای هم تعیین شده بود، اما از آنجا که طرح‌های بالادستی وجود نداشت، بنابراین نمی‌توانستیم بدون طرح ساماندهی در این بلوار، اقدامی را انجام دهیم.
وی با اشاره به تلاش برای ایجاد مشهد به شهر خلاق ادبیات گفت: شهرداری در راستای برند سازی مشهد در حال انجام اقداماتی است که در همین راستا فردا با نمایندگان یونسکو جلسه‌ای برگزار خواهد شد. نکته اینجاست که شهر خلاق، پتانسیل‌های گردشگری، تبادل تجربیات و اطلاعات را بیشتر فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: از سویی دیگر برگزاری مسابقات ورزشی چون جام خراسان بزرگ، یادواره فردوسی که در رشته کشتی برگزار شد می‌تواند تأثیر زیادی در جذب گردشگر داشته باشد. از کشورهایی که در گذشته بخشی از خراسان قدیم بودند دعوت به‌عمل آمد تا در این مسابقات شرکت کنند که در سال جاری تنها میزبان نمایندگانی از کشور ترکمنستان بودیم.
ریاضی با اشاره به سازندگان ایرانی مجسمه‌های بلوار شاهنامه تشریح کرد: مجسمه سه‌راه شاهنامه و رخش بر رستم توسط مجسمه‌ساز ایرانی آقای اسفندیاری و مجسمه میدان هفت‌خان توسط آقای صدرایی طراحی و ساخته شده است. برای دیگر مجسمه‌های مورد نیاز، فراخوان‌هایی انجام شده و در طول جشنواره دوسالانه کارهای پیشنهادی داوری و انتخاب شده است و امید داریم تا اواخر سال جاری بتوانیم مجسمه‌های جدید را نصب کنیم.
وی افزود: توس دارای مساحت ۳ هزار هکتاری و دو بخش شهری و تاریخی است؛ بنابراین نمی‌توان به‌راحتی در آن، پروژه داشته و فعالیت کرد به‌ویژه هنگامی بخشی از آن در حوزه مدیریتی سازمان میراث فرهنگی است. درواقع دارای بوروکراسی پیچیده‌ای است. این پیچیدگی بوروکراسی کار را برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بسیار دشوار می‌کند.
رئیس کمیسیون توسعه و عمران توس شورای شهر در رابطه با میزان هزینه برای این منطقه گفت: برای پروژه‌های مطالعاتی ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بودجه در سال جاری پیش‌بینی شده است. گفتنی است برای جلوخان آرامگاه فردوسی ۱۶ میلیارد تومان بودجه پیش بینی شده بود که پیش از سال ۹۸ مبلغ ۹ میلیارد آن هزینه شده و مابقی در بودجه سال جاری در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه «ثبت جهانی مناطق تاریخی معمولاً برای شهرداری‌ها خوشایند نیست؛ چراکه محدودیت‌هایی برای شهرداری‌ها ایجاد می‌کند» ادامه داد: درواقع ثبت جهانی منطقه‌ای منجر به ایجاد ضوابط ساخت‌وساز و… می‌شود، اما با این وجود ما همچنان اصرار داریم تا توس ثبت جهانی شده و این زیست بوم برای مردم جهان شناخته شود. درواقع ثبت جهانی توس، برای منطقه آورده به دنبال خواهد داشت و جلب توجه مدیران، مسئولان و گردشگران از نتایج ثبت جهانی توس خواهد بود.
ریاضی در رابطه با قبرستان سفاله‌غان توضیح داد: در منطقه توس، پشت دیواره‌های باره، قبرستانی به نام «سفاله‌غان» وجود دارد که بسیاری از مردم مشهد از آن ناآگاهند. این قبرستان، آرامگاه بسیاری از فرهیختگان چون غزالی و… است. یکی از برنامه‌هایی که در تلاش عملی کردن آن هستیم ساختن موزه مفاخر است تا تندیس‌ها و نشانه‌های این قبرستان نیز در آن ارائه شود.
متأسفانه در هارونیه سنگ قبرهای برخی از مفاخر ما دپو شده و در شرایط بدی نگهداری می‌شوند. تلاش داریم با ایجاد موزه مفاخر این سنگ قبرها را نیز در آنجا منتقل کنیم.
