یک گروه پژوهشی با استفاده از «تلسکوپ فضایی هابل» و «رصدخانه پرتو ایکس چاندرا»، دو سیاهچاله کلانجرم را مشاهده کردهاند که در فاصله بسیار نزدیک به یکدیگر قرار دارند.
به گزارش پایگاه خبری دنیای برند به نقل از ایسنا، این جفت سیاهچاله کلانجرم که نزدیکترین جفت تایید شده به هم تاکنون هستند، مانند دو کشتیگیر سومو ژاپنی که به میدان میآیند، مشاهده شدهاند.
به نقل از ناسا، این دو سیاهچاله تقریبا ۳۰۰ سال نوری از هم فاصله دارند و با استفاده از «تلسکوپ فضایی هابل» و «رصدخانه پرتو ایکس چاندرا» شناسایی شدند. این سیاهچالهها که در اعماق یک جفت کهکشان در حال برخورد مدفون شدهاند، نیروی مورد نیاز خود را از گاز و غبار میگیرند و همین موضوع باعث میشود که آنها به عنوان هستههای فعال کهکشانی بدرخشند.
این دو هسته فعال کهکشانی، نزدیکترین جفتی هستند که در خوشه کهکشانی محلی با استفاده از مشاهدات چند طول موج -نور مرئی و پرتو ایکس- شناسایی شدهاند. اگرچه پیش از این نیز چندین سیاهچاله دوتایی کشف شده بود اما فاصله آنها از یکدیگر معمولا بسیار بیشتر از سیاهچالههایی بود که در کهکشان غنی از گاز MCG-۰۳-۳۴-۶۴ کشف شدهاند. ستارهشناسان با استفاده از تلسکوپهای رادیویی، سیاهچالههای دوتایی دیگری را در فاصله نزدیکتری نسبت به سیاهچالههای کهکشان MCG-۰۳-۳۴-۶۴ مشاهده کردهاند اما این مشاهده بدون تایید در طول موجهای دیگر بود.
سیاهچالههای دوتایی مانند این نمونه جدید احتمالا در اوایل جهان که ادغام کهکشانها مکرر بود، رایجتر بودند. این کشف یک نمای منحصربهفرد را از یک نمونه نزدیک ارائه میدهد که در فاصله ۸۰۰ میلیون سال نوری از ما قرار دارد.
این کشف بسیار غیر منتظره بود. تصویربرداری هابل با وضوح بالا، سه خوشه پراش نوری را نشان داد که درون کهکشان میزبان قرار گرفتهاند. این نشاندهنده وجود غلظت زیادی از گاز اکسیژن درخشان در یک منطقه بسیار کوچک است. «آنا ترینداد فالکائو»(Anna Trindade Falcão) پژوهشگر «مرکز اخترفیزیک هاروارد و اسمیتسونیان»(CfA) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ما انتظار نداشتیم چنین چیزی را ببینیم. این منظره یک اتفاق رایج در جهان نزدیک نیست و به ما نشان داد که چیز دیگری درون کهکشان در حال وقوع است.
خوشههای پراش، مصنوعات تصویربرداری هستند و زمانی به وجود میآیند که نور یک ناحیه بسیار کوچک در فضا به دور آینه داخل تلسکوپ منحرف میشود.
گروه فالکائو همان کهکشان را در پرتو ایکس با استفاده از رصدخانه چاندرا برای بررسی آنچه در حال وقوع است، بررسی کردند. فالکائو گفت: هنگامی که ما به MCG-۰۳-۳۴-۶۴ در پرتو ایکس نگاه کردیم، دو منبع مجزا و قوی را از تابش پرانرژی دیدیم که با نقاط نوری درخشان دیده شده با هابل منطبق بودند. ما این قطعات را کنار هم قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که احتمالا به دو سیاهچاله کلانجرم نزدیک به هم نگاه میکنیم.
این گروه پژوهشی برای حمایت از تفسیر خود، از آرشیو دادههای رادیویی «آرایه بسیار بزرگ»(VLA) در نیومکزیکو استفاده کردند. دو سیاهچاله پرانرژی، امواج رادیویی قوی را نیز از خود ساطع میکنند. فالکائو گفت: وقتی نور درخشان را در طول موجهای پرتو ایکس و رادیویی میبینید، بسیاری از چیزها را میتوان رد کرد و نتیجه را میتوان تنها به عنوان سیاهچالههای نزدیک توضیح داد. وقتی همه قطعات را کنار هم قرار میدهید، تصویر دو هسته فعال کهکشانی به دست میآید.
سومین منبع نور درخشان که هابل مشاهده کرده، منشا ناشناختهای دارد و برای درک آن به دادههای بیشتری نیاز است. این منشا ممکن است گازی باشد که انرژی حاصل از یک فوران پلاسمای فوقالعاده پرسرعت شلیکشده از یکی از سیاهچالهها به آن شوک وارد میکند. این مانند جریانی از آب است که با شدت به داخل تودهای از ماسه پاشیده میشود. فالکائو گفت: ما نمیتوانستیم همه این پیچیدگیها را بدون وضوح شگفتانگیز هابل ببینیم.
این دو سیاهچاله کلانجرم زمانی در هسته کهکشانهای میزبان خود قرار داشتند. ادغام کهکشانها، سیاهچالهها را به هم نزدیک کرد. آنها به نزدیکتر شدن به هم ادامه خواهند داد تا زمانی که در نهایت -شاید در ۱۰۰ میلیون سال آینده- ادغام شوند و بافت فضا و زمان را به عنوان امواج گرانشی به لرزه درآورند.
این پژوهش در «The Astrophysical Journal» به چاپ رسید.
پایان