در نشست مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، سیاست‌گذاری نوآورانه در مدیریت آب بررسی شد. باید در این مسیر به نوآوری نهادی و بازار آب و زنجیره تامین آب توجه شود.
سومین نشست مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران درباره «سیاست‌گذاری نوآورانه در ایران و معرفی ابزارهای نوآور در مدیریت آب» برگزار شد.
در این نشست مهدی فصیحی هرندی، رئیس مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گفت: نوآوری در سیاست‌گذاری حوزه آب و کشاورزی که در برنامه هفتم توسعه مورد تاکید قرار گرفته، یکی از نکات مهمی است که خود، نوآورانه نیست؛ دلیل این مسئله اینکه به حوزه انرژی و غذا توجه نشده درحالی‌که امنیت به آب و کشاورزی وابسته است.
طاهره میرعمادی، عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران درباره دوگانه نوآوری نهادی و فناورانه در سیاست‌گذاری حوزه آب گفت.
میرعمادی گفت: پیش‌نویس سند آب توسط شورای عالی آب تدوین شده است؛ باید سند نقشه راه آب کشور با چارچوب نقشه راه‌های استاندارد مقایسه کنیم. در این سند با غیبت دوگانه نوآوری فناورانه و نهادی برخورد می‌کنیم.
میرعمادی ادامه داد: ایران بعد از جنگ سه مرحله سیاست‌گذاری به خود دیده است. از دهه ۷۰ با سیاست علمی روبروِ بود. دهه ۸۰ با سیاست پژوهشی روبه‌رو بودیم و در دهه ۹۰ به سیاست نوآوری توجه شده است. البته کشورهایی که این سیاست‌ها را به معنای واقعی موردتوجه قرار داده و رشد کردند، ولی در ایران فقط به عناوین این دوره‌های سیاست‌گذاری توجه شده است نه مسیرهای دستیابی.
میرعمادی در ادامه به نقشه راه آب اشاره کرد: در سندنویسی در ایران بیشتر به آمال و آرزوها توجه می‌شود ولی در سند پیش‌نویس آب که شورای عالی آب تدوین کرده، به واقعیت‌های حوزه آب توجه شده است. البته ابهاماتی هم دارد. باید به چارچوب استاندارد نقشه راه‌گذار توجه شود. باید در این مسیر به نوآوری نهادی توجه شود.
او تصریح کرد: برای تدوین نقشه راه آب باید به مسئله ناترازی توجه شود، باید کاهش تقاضا و افزایش بهره‌وری در مصرف مورد توجه سیاست‌گذار قرار گیرد.
عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران تصریح کرد: مدیریت مصرف براساس فناوری‌های نوآورانه در حوزه شرب و کشاورزی باید موردتوجه قرار گیرد. این نوآوری در مدیریت تأمین، ذخیره‌سازی، مدیریت توسعه انتقال آب، ابعاد مختلف زنجیره ارزش آب، تأمین منابع آب، کنترل، عرضه، فناوری پایش و حفاظت و غیره استفاده می‌شود.
در ادامه علی باقری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره ابزار شبیه‌سازی سیاست‌گذاری، به نامه «بازی آبخوان» یا serious games گفت. در این مسیر از عناصر غیربازی یعنی بازی‌وارسازی در شرایط غیربازی استفاده می‌کنند. این بازی برای آموزش‌های هدفمندی، آموزش تجاری، سلامت، مراقبت‌های بهداشتی، مدیریت منابع طبیعی و توسعه پایدار استفاده می‌شود. موضوع بازی آبخوان آب، کشاورزی، محیط‌زیست، وضعیت آبخوان‌ها در ایران است.
اسماعیل اسناوندی، کارشناس تنظیم مقررات بازار آب و برق وزارت نیرو درباره بازار گواهی سپرده و صرفهجویی به عنوان ابزار سیاست‌گذاری در آب گفت.
اسناوندی برای طراحی بازار از مفروضاتی گفت که در آن به پایبندی به سازوکار رقابتی مشتمل برهزینه فرصت و نه هزینه حسابرداری تاکید شد. مواجهه مستقیم خریدار و فروشنده برای حل هزینه مبادلاتی و خدف واسطه دولتی، استانداردسازی، تبدیل فاضلاب تولیدی به پساب با اولویت‌بندی براساس شرایط محلی، تعادل بخشی در سطوح مختلف، و طراحی گواهی مبتنی بر اوراق تسویه از مفروضات بازار رقابتی برای آب است. او در ادامه از ضریب انتقال و بهره‌وری و نحوه محاسبه ضریب گفت.
محمدحسین صراف زاده، رئیس کرسی یونسکو در بازیافت آب گزارشی از نقد بر بازار پساب ارائه کرد.
او درباره پساب شهری، کشاورزی و صنعتی گفت: در رویکرد قدیمی می‌گفتند که تصفیه در حدی انجام شود که بتوانیم پساب را اگر در محیط‌زیست تخلیه می‌کنیم باعث آسیب محیط‌زیست نشود. اما در رویکرد جدید به‌جای تکیه‌بر تصفیه، به تصفیه و بازیافت تاکید می‌شود. در این رویکرد می‌خواهند از پساب بازاستفاده کنند.
صراف زاده در ادامه درباره بازار پساب گفت: بازار پساب شهری، کشاورزی و صنعتی متفاوت است. در این زمینه باید به مسئله مالکیت توجه شود. نکته دیگر این است که آیا در این بازار بخشی را برای بخش پنهان یعنی محیط‌زیست در نظر گرفته‌‌اندا یا خیر؟ جای بحث دارد.
در ادامه این نشست حاضران درباره چگونگی سیاست‌گذاری فناورانه در حوزه آب بحث و تبادل نظر کردند.
منبع: اتاق ایران آنلاین
