وحید شقاقی شهری، اقتصاددان، با تأکید بر اینکه باید اجماع کنیم که کشور برای پیشرفت نیاز به بخش خصوصی دارد، گفت: در تدوین چشم‌انداز، باید واقعیت‌های کشور و ابرچالش ها را ببینیم و از توهم دور بشویم.
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، با اشاره به آغاز تدوین سند چشم‌انداز ۱۴۳۰، گفت: در طراحی چشم‌انداز جدید، باید عقب‌ماندگی‌ها را ببینیم و تغییر پارادایم و تغییر اندیشه بدهیم. با تفکر اقتصادی موجود پیشرفت ما با مشکلات سخت‌تری مواجه خواهد شد.
وحید شقاقی شهری، در گفت‌وگو با اتاق ایران آنلاین، ادامه داد: بدون اصلاحات ساختاری و نهادی در اقتصاد امکان پیشرفت نداریم. اساس این اصلاحات ساختاری هم توسعه بخش خصوصی است. بدون بخش خصوصی رقابتی، توسعه‌یافته و کارآمد نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم.
او تأکید کرد: باید اجماع کنیم که کشور برای پیشرفت نیاز به بخش خصوصی دارد و الزامات این پیشرفت مثل محیط کسب‌وکار مناسب و رقابتی را فراهم کنیم و اجازه دهیم سهم و نقش بخش خصوصی در اقتصاد بیشتر شود.
شقاقی شهری با اشاره به شرایط کشور در زمان اجرای سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، گفت: سال ۸۴ با امید و آرزوهایی وارد افق آرمانی ۲۰ ساله شدیم. قرار بود ایران در پایان این ۲۰ سال قدرت اول اقتصاد و علم و فناوری منطقه شود. ما چند رقیب اصلی مثل ترکیه و عربستان در منطقه داشتیم.
او ادامه داد: سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، یک سند پشتیبان داشت که همان سیاست‌های اصل ۴۴ بود که در زمان ابلاغ، رهبری به عنوان انقلاب اقتصادی از آن نام بردند. قرار بود به پشتیبانی اصل ۴۴ یعنی توسعه بخش خصوصی و تعاونی و واگذاری امور دولتی به بخش خصوصی و افزایش سهم بخش خصوصی در اقتصاد، موتور محرکی در اقتصاد ایجاد شود که بتواند با بهره‌وری و تکنولوژی اقتصاد را پیش ببرد.
شقاقی شهری گفت: اما در فرایند اجرا از مسیر منحرف شد. دولت محمود احمدی‌نژاد به مست انحراف در اجرای اصل ۴۴ رفت که به بحث سهام عدالت و رد دیون دولت منجر شد و پدیده عجیب شبه دولتی‌ها در کشور شکل گرفت.
او ادامه داد: در دهه ۹۰ هم از اواخر دولت دوم احمدی‌نژاد بحث تحریم‌ها شروع شد و این امر اقتصاد ما را وارد فضای دیگری کرد. مسئله تغییر کرد و دیگر آن چشم‌انداز و ارمان ها به فراموشی سپرده شد.
این اقتصاددان افزود: در دولت روحانی، دو سال و نیم تلاش کردند کشور را به قبل تحریم‌ها برگردانند و تا قرار بود نتیجه بگیریم، با ترامپ مواجه شدیم و برجام هم معلق شد. پس از آن وارد دور دوم تحریم‌ها با شدت بسیار بالا شدیم و از چشم‌انداز و افق و آرمان بزرگ، تغییر مسیر دادیم و به کف شرایط رسیدیم. از سقف آرزوها به کف معیشت و زندگی مردم افتادیم.
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، اظهار کرد: با تجربه تورم‌های بسیار بالا با میانگین ۲۴ درصد در دهه ۹۰ و رشد اقتصادی یک درصد، رشد سرمایه‌گذاری منفی ۵ درصد، با خروج سرمایه و استهلاک فراوان و پیشی گرفتن استهلاک نسبت به سرمایه‌گذاری، وارد دوره فرسایش زیرساخت‌ها شدیم. این در حالی بود که کشورهای منطقه با درایت در حال پیش روی بودند. عربستان از سال ۲۰۱۵ حرکت به سمت ارمان ۲۰۳۰ و مدل اقتصاد غیرنفتی و متنوع را شروع کرد و ترک‌ها به همین ترتیب به دنبال آرمان‌های خود رفتند.
او گفت: ما دهه ۹۰ را با این شرایط تمام کردیم و وقتی وارد دهه جدید شدیم اوضاع بدتر شد. طرحی برای فشار مضاعف بر ایران و حاکم کردن نظم دیگری بر منطقه با میدان‌داری اسراییل و امریکا آغاز شد؛ لذا ما دیگر چشم‌انداز را کنار گذاشتیم و بازهم به سراغ حفظ حداقل معیشت رفتیم.
او تأکید کرد: از طرف دیگر کشور با ابرچالش‌های بزرگ و انباشت شده مواجه است؛ از بحران صندوق‌های بازنشستگی، آب، محیط‌زیست و فرونشست زمین، ناترازی انرژی، برق، گاز، بنزین، چالش فروش نفت، عدم سرمایه‌گذاری‌های انباشت شده، تا چالش افول سرمایه اجتماعی و فساد گسترده، همه این‌ها مسیر دیگری برای کشور باز کرد که نگران‌کننده است.
شقاقی شهری گفت: الان که سند چشم‌انداز دوم در حال طراحی است، باید با واقع‌بینی تدوین سند را آغاز کنیم و شرایط را درک کنیم. نیاز به تصمیمات سخت برای اداره کشور هست. از اصلاحات نهادی و ساختاری، شفافیت اقتصاد و مبارزه سنگین با فساد و رانت با هدف احیای سرمایه اجتماعی، حفظ نیروهای سرمایه اجتماعی کشور تا حداقل بتوانیم نیمه دوم آن چشم‌انداز را واقع‌بینانه‌تر طی کنیم.
او تأکید کرد: باید واقعیت‌های کشور و ابرچالش ها را ببینیم و از توهم دور بشویم. حل مسائل نیازمند واقع‌نگری و واقع‌بینی است.
منبع: اتاق ایران آنلاین
