آلبرت بغزیان، اقتصاددان با تاکید بر اینکه بیان آمال و آرزو، سندنویسی نیست، گفت: در تدوین سند چشم‌انداز باید به واقعیت‌ها توجه شود و با آمار دقیق و مستندی از ابعاد متعدد توسعه، سندی نوشته شود که قابل اندازه‌گیری باشد.
سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران، سال ۱۴۰۴ به پایان می‌رسد؛ سندی که به حاشیه رفت و اجرا نشدن آن حسرتی بر دل توسعه‌خواهان است. حالا اتاق ایران با محوریت مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در تلاش است از ظرفیت کارشناسی اتاق‌های سراسر کشور، تشکل‌های اقتصادی، کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران و کارشناس اقتصادی در مسیر توسعه ایران و تدوین سندی دیگر استفاده کند. قرار است سند چشم‌انداز ۱۴۳۰ تدوین شود.
استاد دانشگاه تهران درباره سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور، می‌گوید: سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ۱۴۰۴، سندی با هدف‌گذاری والا بود، قرار بود اقتصاد ایران به اقتصاد اول منطقه تبدیل شود؛ برای قرار گرفتن اقتصاد در رتبه اول، باید نرخ رشد و کنترل تورم هم‌سوی با آن می‌شد. اما حالا وضعیت چنین نیست و ما نه تنها در رتبه اول منطقه قرار نگرفته‌ایم بلکه با تورم دو رقمی روبه‌رو هستیم.
آلبرت بغزیان در گفت‌وگو با «اتاق ایران آنلاین» می‌افزاید: قرار است سند چشم‌انداز دیگری برای ۲۵ سال آینده تدوین شود. اما لازم است قبل از تدوین هر سندی، اسناد توسعه‌ای گذشته، آسیب‌شناسی شود تا از تکرار موانع قبلی جلوگیری شود.
او تصریح می‌کند: وضعیت اقتصاد ایران، واقعیت‌های آن و موقعیت منطقه‌ای و جهانی کشور با ۲۰ ساله گذشته فرق کرده است. باید این واقعیت‌ها را به صورت دقیق و علمی بررسی کرد تا برنامه‌ای متناسب با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران تدوین شود. در حال حاضر با رویکرد گذشته نمی‌توان برای ۲۵ سال آینده ایران برنامه نوشت. الان عصر هوش مصنوعی و عصر توسعه اقتصاد دیجیتال است و باید این تحولات را در اسناد توسعه‌ای مورد توجه قرار داد.
بغزیان می‌گوید: من نمی‌دانم دولت باید چه گامی برای مسیر توسعه بردارد و چه اولویتی را انتخاب کند، اما این را می‌دانم که همه ارکان اقتصاد کشور، تغییر کرده است. مثلاً بازارهای جدیدی صادراتی ایجاد شده است که با بازارهای گذشته و سنتی محصولات ایرانی، تفاوت جدی دارد. در این مدت سبک زندگی مردم و ذائقه آنها تفاوت کرده است و باید همه این موارد برای سندنویسی شناسایی شود.
او ادامه می‌دهد: سند چشم‌انداز در دل خود چهار برنامه پنج ساله توسعه خواهد داشت و هر سال یک سند بودجه، پیوست آن خواهد شد. باید هم این اسناد هم‌افزا باهم کار کند.
به‌گفته استاد دانشگاه تهران، سند چشم‌انداز باید موقعیت روز را رصد کند و متناسب با واقعیت‌های روز اولویت خود را تغییر دهد. الان در کجای سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران، به مسئله تحریم توجه شده و اگر توجه شده با کدام رویکرد قرار بود، اقتصاد ایران، راهبری شود تا تأثیر کمتری از تحریم‌ها بگیرد و یا از هدف اصلی خود یعنی تبدیل شدن به اقتصاد اول منطقه، دور نیفتد.
بغزیان تصریح می‌کند: در سندنویسی باید نگاه جامع‌نگر داشته باشیم؛ باید به هم واقعیت‌ها توجه شود. باید سناریو‌های متعددی در کنار سناریو اصلی تدوین می‌شود و یکی از اصلی‌ترین موارد، توجه به شرایط تحریم می‌بود.
او ادامه می‌دهد: برنامه‌ریز ما اعلام می‌کند ما به دنبال رشد اقتصادی ۸ درصدی در ۵ سال آینده هستیم. این نشان می‌دهد یا در توهم به سر می‌برد و یا با واقعیت‌های روی زمین اقتصاد ایران ناآشناست. بیان آمال و آرزو، سندنویسی نیست. در تدوین سند چشم‌انداز باید واقعیت‌های اقتصادی ایران مورد توجه قرار گیرد. باید آمار دقیق و مستندی از ابعاد متعدد توسعه داشته باشیم. بازار ارز، طلا، نفت و تمام شاخص‌های اقتصادی و روند تحول این شاخص‌ها بررسی شود و براساس آن سند نوشته شود؛ سندی که قابل اندازه‌گیری باشد.
منبع: اتاق ایران آنلاین
