مرکز سیمافیلم رفته رفته و پس از گذشت حدود یک سال از تغییرات ساختاری درخورتوجهی داشت، جان گرفته و روی پای خودش ایستادهاست و رسانه ملی که طی بیش از یک سال اخیر بهشدت تحت فشار آنتن بود و انتقاداتی در باره خالی بودن آنتن از مجموعههای نمایشی کیفی و ارزشمند از سوی افراد و محافل مختلفی دریافت میکرد، اکنون جدول پخشش را تا اردیبهشت سال ۱۴۰۴ بسته است، بیش از ۲۰ فیلم نامه مصوب در دست ساخت دارد و ۱۸ سریال دوربین روشن، مراحل تولید را میگذرانند.
سریالسازی در تلویزیون رونق گرفته و مخاطبان عزیز رسانه ملی از همین نوروز، شاهد به بار نشستن تلاشهای چندین ماهه این مرکز خواهند بود. در ادامه گفتوگو با مهدی نقویان رئیس مرکز سیما فیلم را میخوانید:
از تغییر و تحولات مرکز سیمافیلم در دوره جدید مدیریتی رسانه ملی شروع کنیم. تحول در سیمافیلم را چهطور ارزیابی میکنید، آیا آسیبشناسی در مسیر جدید اجرا شده است؟
هر تحولی نیازمند تغییرات ساختاری و اداری است که این تغییر در مرکز سیمافیلم اتفاق افتاده است. قبلاً گروههای فیلموسریال در معاونت سیما هم در شبکهها و هم در سیمافیلم مستقر بودند و تعاملی دوسویه وجود داشت. بخشی از تولید سریالها در سیمافیلم و بخشهایی در شبکهها صورت میگیرد. اینکه نیمی از سریال در یک جا و نیمی از آن در جای دیگر تولید میشد، آسیبی بود که مدیران قبلی هم به آن توجه کردهبودند، اما به دلایل مختلف نتوانسته بودند ساختار را اصلاح کنند. در مقاطع مختلف، جسته و گریخته اصلاحاتی در ساختار رخ میداد، اما هیچگاه بهصورت کامل این اتفاق نیفتاد تا آنکه در دوران تحول عملیاتی شد و گروههای فیلموسریال در شبکهها بهصورت کامل حذف و در سیمافیلم ادغام شدند. البته حذف به معنای کوچک شدن نیست، بلکه فیلموسریال شبکهها تحت یک مدیریت واحد قرار گرفتند و مرکز سیمافیلم که پیش از این یک گروه «الف ویژه» و یک گروه فیلم و سریال داشت، اکنون به غیر از «الف ویژه» دارای چهار گروه «تاریخی»، «اجتماعی»، «حادثهای» و «طنز» شد که هرکدام زیرگروههای متنوعی دارند. مثلاً در گروه تاریخی دارای زیرگروههای دفاع مقدس، انقلاب، پهلوی، ایران، اسلام و… هستیم. این تنوع گونهای خودش را در تولیدات به شکل ملموستری نشان میدهد. ادارهکل فیلمنامه هم که پیشازاین در مرکز سیمافیلم بود از این مرکز جدا شد و ذیل معاونت سیما قرار گرفت. بهعبارتدیگر اکنون مرکز سیمافیلم تولیدکننده است و فیلمنامههایی را که در دفتر فیلمنامه مصوب و به این مرکز ارسال میشود را تولید میکند.
آیا در آینده تغییرات دیگری از حیث ساختار و روند حرکت شاهد خواهیمبود یا مرکز سیمافیلم تثبیت شده است؟
همانطور که گفته شد وظیفه اصلی مرکز سیما فیلم تولید سریال است و بر همین مأموریتش متمرکز میشود و از حیث ساختار، تثبیت شدهاست. یک مزیت و کارکرد مثبت این تغییرات این است که کاغذبازیهای اداری حذف شده و مدیریت واحد، ناظر بر تولیدات است، قیمتگذاریها یکدست شده، موازیکاری حذف و تنوع گونهای (ژانری) افزایش یافتهاست.
وضعیت تولید چگونه است؟ چه تعداد از طرح و فیلمنامههای تصویب شده در دفتر فیلمنامه به دست گروههای چهارگانه سیمافیلم رسیده و در مراحل تولید قرار گرفته است؟
مرکز سیمافیلم، مرکز صبا، مرکز سیمرغ، دفتر فیلمنامه و مرکز تولید آثار کوتاه، پنج مرکز تولید برای آنتن هستند که هرکدام وظایفی برعهده دارند. بنده یک سال است که در مرکز سیمافیلم حضور دارم. ابتدا به علت تغییرات یادشده، ارسال فیلمنامه به سمت مراکز تولید کم بود، اما اکنون به یک استاندارد رسیدهایم. تا سه چهار ماه قبل این نگرانی وجود داشت که فیلمنامه و طرح، کم است، در حالی که باید سالانه چندین سریال ساخته شود. اکنون این نگرانی رفع و این خلأ پر شدهاست. برخی از فیلمنامهها خارج از کاغذبازی اداری تصویب شدهاند تا آنتن خالی نماند و اکنون به یکروال معمول رسیده و در چرخهای درست و منظم قرار گرفتهایم. بالغ بر ۱۲۰ فیلمنامه در دفتر فیلمنامه معاونت سیما در دست اجراست و کار در مراحل مختلف بهصورت موازی پیش میرود. الان ۵۲ کار در مراحل مختلف تولیدی داریم که از این تعداد ۱۸ کار در حال تولید است. ۱۲ کار در مرحله پیشتولید است که بهزودی باید مقابل دوربین بروند و پنج کار نیز تولیداتشان تمام شده و مراحل پستولید را میگذرانند. ۱۷ فیلمنامه هم تصویب شده و اکنون در دست ماست. با این اوصاف به نظر میرسد سال آینده را بتوان سال بهار تولیدات سیمافیلم نامید.
در ماه مبارک رمضان تولیدات جدید روی آنتن رفتند. کیفیت کارها مقبول است و موضوعات متنوعی داریم که به برخی از آنها برای نخستینبار در تلویزیون پرداخته شدهاست. هرتحولی ممکن است اختلالها و وقفههایی در پی داشتهباشد و یک توقفی رخ دهد تا تولیدات با نظام جدید کلید زده شود. تلویزیون در دو سال گذشته چنین دورانی را پشت سر گذاشت، اما اکنون دیگر مراکز تولید پنجگانه معاونت سیما روی روال افتادهاند. اتفاق مهمیکه رخداده این است که آنتن دیگر در گروگان تولید نیست. ما تا اردیبهشت سال ۱۴۰۴ جدول پخشمان مشخص و بسته شدهاست.
اکنون فرصت برنامهریزی برای آنتن به وجود آمده و ما زمان مناسبی هم در اختیار داریم تا بتوانیم تبلیغات خوبی برای کارها انجام دهیم. قبلاً نمیدانستیم یک ماه بعد چه سریالی قرار است روی آنتن برود که تبلیغاتش را شروع کنیم، اما حالا میدانیم که تا یک سال بعد چه سریالی روی آنتن است. این یک امتیاز بزرگ است که تولید از آنتن پیشی گرفتهاست و کارها ذخیره و در زمان مناسب خودش پخش میشود. ویژگی مهم دیگر احیای سریالهای مناسبتی است. مدتی بود که کار دفاع مقدسی، کار دهه فجری و… نداشتیم. خوشبختانه برای ایام محرم و صفر کار در حال تولید است که تیرماه به آنتن میرسد. برای دفاع مقدس سریال داریم، برای دهه فجر سال آینده هم دو سریال خواهیمداشت.
در برنامه هفتم که بودجه درنظرگرفتهشده برای اجرای آن حواشی بسیاری در زمستان سال ۱۴۰۲ به همراه داشت، رسانه ملی مکلف شدهاست که هرساله یک سریال «الف ویژه» و تعدادی سریال در موضوعات مشخص تولید کند. سیمافیلم در سال آینده برای عمل به برنامه هفتم توسعه چه خواهدکرد؟
در یکی دو سال گذشته بارها مطرح کردهایم که تلویزیون این آمادگی را دارد که همزمان ۱۰ سریال «الف ویژه» را جلو ببرد، اما فقط اراده تلویزیون نیست و باید نهادهای تصمیمگیر برای آن هزینه کنند، زیرا طرحهای عظیمی هستند. در بودجه برنامه هفتم توسعه، یکی از بخشهایی که مشمول افزایش بودجه شده ساخت سالانه سریالهای «الف» است. همین حالا دو سریال الف ویژه «سلمان فارسی» و «موسی (ع)» همزمان پیش میروند و هزینههای هنگفتی دارند، چراکه مطابق با استانداردهای بینالمللی ساخته میشوند و جزو چند اثر سنگین دنیا هستند؛ هم انتقال فناوری و هم ساختوسازهای عظیمی دارند. با تکلیف جدید که برعهده سازمان قرار گرفته فیلمنامههای آمادهای وجود دارند که میتوانیم همین حالا کلیدشان را بزنیم و سال بعد آنها را مقابل دوربین ببریم.
روند تأمین بودجه و پیشرفت دو سریال الف ویژه «سلمان فارسی» و «موسی (ع)» چگونه است؟
اینکه بگوییم مشکل مالی ندارند درست نیست، اما با تدابیر اتخاذ شده و برگزاری جلسات مرتب هفتگی با حضور مدیران ارشد تلویزیون، هرگاه به مشکلی برمیخوریم مشکل را رفع و درباره آن تصمیمگیری میکنیم. «سلمان فارسی» طبق زمانبندی در حال تولید است. حدود یک سال دیگر تولید فصل ایران طول میکشد و فصل سوم که صدر اسلام است عمدتاً در شهرک نور فیلمبرداری خواهدشد.
سال ۱۴۰۲ شاهد پخش چند سریالی بودیم که پخششان برای چند سال به تعویق افتادهبود؛ آیا سریالهای بلاتکلیف دیگری باقی ماندهاند که برای آنها تصمیمگیری نشدهباشد؟ سریال آقای عیاری چه سرنوشتی پیدا کرد؟
یکی از کارهایی که در یک سال گذشته انجام دادیم تعیین تکلیف سریالهای در آرشیو مانده بود. وضعیت حدود ۹۰ درصد از سریالهای بلاتکلیف روشن شد و به کمک آنها بخشی از خلأ آنتن را هم پرکردیم که شاهکارشان «سرزمین مادری» بود. پخش «سرزمین مادری» به علت داشتن برخی حواشی، آسان نبود. جلسات داخلی و بیرونی بسیاری برگزار شد و افراد بسیاری کمک کردند تا پخش «سرزمین مادری» را آغاز کنیم که به لطف خدا حاشیه جدیدی نداشت. اکنون تقریباً کاری که بلاتکلیف مانده باشد بهجز کار آقای عیاری نداریم. این کار مطمئناً از تلویزیون پخش نمیشود و قبل از حضور بنده در سیمافیلم تعیین تکلیف و قرار شدهبود به بیرون از سازمان واگذار شود که مذاکرات صورت گرفته و دوستان بیرون از سازمان باید پاسخ دهند.
چرا آثار نمایشی تازهتولید و جدیدی که در چند ماه اخیر شاهد پخش آنها بودیم، برخی به لحاظ کیفی در رتبه بالایی قرار نداشتند؟
صادقانه بخواهم بگویم آنتن در یک سال گذشته خالی بود و تمام عزممان را جزم کرده بودیم که کمّیت را به یک استانداردی برسانیم که موفق هم شدیم. در ششماهه دوم سال ۱۴۰۲ هیچوقت زیر ۱۵ سریال دوربین روشن نداشتهایم. این، آوردهای برای تلویزیون داشت که بهرهاش را در سال ۱۴۰۳ میبینیم. خیالمان آسوده شدهاست که ۱۴۰۳ آنتن با رسیدن تولیدات جدید، خالی نخواهدماند.
گام دوم ما کیفیسازی تولیدات است. میپذیریم توانی که باید برای کیفیت میگذاشتیم، چون آنتن از تولید عقب بود به آن اندازه که باید بالا نبود و تمرکز زیادی روی آن نداشتیم، اما حالا که دغدغه سریالسازی از حیث کمّی برطرف شده، در زمینه کیفیسازی تلاش خواهیمکرد.
منبع: پایگاه اطلاعرسانی صداوسیما