موفقیت اپل در طراحی تراشه‌های اختصاصی M-series، رقابت را در صنعت نیمه‌رساناها به شدت افزایش داده است. Qualcomm و MediaTek برای رقابت با اپل، به دنبال نوآوری‌های بیشتری در زمینه پردازنده‌های موبایل هستند. این رقابت باعث پیشرفت‌های چشمگیری در عملکرد، کارایی و بهره‌وری انرژی تراشه‌ها شده است.
به گزارش دنیای برند؛ صنعت فناوری همواره عرصه‌ای برای نوآوری بوده است و این موضوع در هیچ کجا بیشتر از صنعت نیمه‌رساناها مشهود نیست. تلاش بی‌وقفه اپل برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته، معیارهای جدیدی را برای عملکرد، بهره‌وری و یکپارچگی تعیین کرده و رقبایی مانند Qualcomm و MediaTek را مجبور کرده است تا بازی خود را ارتقا دهند.
تا سال ۲۰۲۵، موفقیت اپل با سیلیکون سفارشی خود، به ویژه تراشه‌های سری M، نه تنها انتظارات مصرف‌کننده را دوباره تعریف کرده است، بلکه رقبا را نیز مجبور کرده است با سرعتی بی‌سابقه نوآوری کنند. این مقاله بررسی می‌کند که چگونه تسلط اپل، Qualcomm و MediaTek را مجبور می‌کند تا استراتژی‌های خود را بازنگری کرده و پیشرفت‌های تکنولوژیکی خود را تسریع کنند.
تراشه‌های سری M اپل
انتقال اپل از پردازنده‌های Intel به تراشه‌های سفارشی M-series خود، نقطه عطفی در صنعت نیمه‌رساناها بود. M1، M2 و نسخه‌های بعدی، استانداردهای جدیدی را برای عملکرد به ازای هر وات برق مصرفی تعیین کرده‌اند و پردازنده مرکزی (CPU)، پردازنده گرافیکی (GPU) و موتورهای عصبی را در یک سیستم-روی-یک-تراشه (SoC) ادغام می‌کنند.
این تراشه‌ها عملکردی در سطح دسکتاپ را در لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های فوق‌العاده نازک ارائه می‌دهند و معماری سنتی x86 که توسط Intel و AMD تسلط یافته است را به چالش می‌کشند. ادغام عمودی اپل، که شامل ترکیب بهینه‌سازی سخت‌افزار و نرم‌افزار است، به آن برتری قابل توجهی بخشیده و رقبا را برای جبران عقب‌ماندگی به تکاپو انداخته است.
تراشه‌های سری M همچنین قدرت معماری‌های مبتنی بر ARM را در محاسبات با کارایی بالا نشان داده‌اند و ثابت کرده‌اند که می‌توانند با تراشه‌های سنتی x86 رقابت کنند و حتی از آن‌ها پیشی بگیرند. این موضوع Qualcomm و MediaTek را که هر دو عمدتاً بر طراحی‌های مبتنی بر ARM تمرکز دارند، مجبور کرده است تا رویکرد خود را نسبت به عملکرد، بهره‌وری و مقیاس‌پذیری بازنگری کنند.
پاسخ Qualcomm
Qualcomm، رهبر پردازنده‌های موبایل، نیاز به نوآوری فراتر از خط تولید Snapdragon خود را برای رقابت با سیلیکون اپل تشخیص داد. در سال ۲۰۲۱، Qualcomm شرکت Nuvia را خریداری کرد، شرکتی که توسط مهندسان سابق اپل که روی تراشه‌های سری A کار کرده بودند، تأسیس شده بود. این خریداری یک حرکت استراتژیک برای تقویت قابلیت‌های Qualcomm در طراحی CPUهای با کارایی بالا و مصرف انرژی کم بود.
تا سال ۲۰۲۴، نتایج این خریداری در تراشه‌های Snapdragon X Elite و Snapdragon X Plus Qualcomm مشهود بود. این پردازنده‌ها که بر روی هسته‌های سفارشی Oryon Nuvia ساخته شده‌اند، برای رقابت با تراشه‌های سری M اپل در زمینه عملکرد و بهره‌وری طراحی شده‌اند.
سری Snapdragon X نه تنها لپ‌تاپ‌ها، بلکه دسکتاپ‌ها و حتی سرورها را نیز هدف قرار می‌دهد و نشان‌دهنده‌ی بلندپروازی Qualcomm برای گسترش فراتر از دستگاه‌های تلفن همراه است. این شرکت همچنین بر بهبود قابلیت‌های هوش مصنوعی و عملکرد GPU تمرکز کرده است، حوزه‌هایی که اپل در آن‌ها عملکرد برجسته‌ای داشته است.
همکاری Qualcomm با مایکروسافت برای بهینه‌سازی ویندوز برای پردازنده‌های مبتنی بر ARM، موقعیت آن را بیش از پیش تقویت کرده است. تا سال ۲۰۲۵، لپ‌تاپ‌های ویندوزی مجهز به Snapdragon عمر باتری و عملکردی را ارائه می‌دهند که با مک‌بوک‌های اپل رقابت می‌کند، به لطف سری Snapdragon X.
با این حال، نوآوری Qualcomm محدود به رایانه‌های شخصی نبود. در سال ۲۰۲۴، این شرکت از تراشه Snapdragon 8 Elite رونمایی کرد، یک پردازنده‌ی موبایل پیشگامانه که دوران جدیدی را در گوشی‌های هوشمند تعریف کرد. Snapdragon 8 Elite که بر روی معماری Oryon Nuvia ساخته شده است، عملکرد و بهره‌وری بی‌سابقه‌ای ارائه می‌دهد و فاصله را با تراشه‌های سری A اپل کاهش می‌دهد و حتی در برخی از معیارها از آن‌ها پیشی می‌گیرد.
هسته‌های سفارشی Oryon در Snapdragon 8 Elite بهبود ۴۰ درصدی در عملکرد تک‌رشته‌ای را نسبت به نسل قبلی خود ارائه می‌دهند و آن را به سریع‌ترین CPU موبایل در بازار تبدیل می‌کنند. این امر به دستگاه‌های پرچمدار اندروید اجازه می‌دهد تا در زمینه قدرت خام با آیفون‌های اپل رقابت کنند.
Snapdragon 8 Elite همچنین دارای یک موتور هوش مصنوعی نسل بعدی با قابلیت ۷۵ TOPS (تریلیون عملیات در ثانیه) است که امکان استفاده از برنامه‌های AI پیشرفته مانند ترجمه زبان بلادرنگ، عکاسی پیشرفته و تجربیات کاربری شخصی را فراهم می‌کند.
GPU Adreno آن استانداردهای جدیدی را برای بازی‌های موبایل تعیین کرد و از ردیابی پرتو و بازی‌های 8K با ۶۰ FPS پشتیبانی می‌کند و آن را به انتخابی محبوب در میان گیمرها و سازندگان محتوا تبدیل می‌کند. با وجود عملکرد فوق‌العاده، Snapdragon 8 Elite به لطف فرآیند ساخت ۳ نانومتری خود، بهره‌وری انرژی قابل توجهی داشت و به گوشی‌های هوشمند امکان می‌داد حتی در زیر بار کاری سنگین، عمر باتری تمام روز را ارائه دهند.
Snapdragon 8 Elite نه تنها دستگاه‌های پرچمدار اندروید را ارتقا می‌دهد، بلکه اکنون اپل را نیز مجبور می‌کند تا چرخه نوآوری خود را تسریع کند.
استراتژی MediaTek
MediaTek، که به طور سنتی به خاطر تراشه‌های میان‌رده و مقرون‌به‌صرفه خود شناخته شده است، نیز مجبور شده است در پاسخ به موفقیت اپل، نوآوری کند. این شرکت تمرکز خود را به سمت پردازنده‌های پر‌عملکرد تغییر داده است و هدف دارد تا در بخش премиوم که در تسلط اپل و Qualcomm قرار دارد، رقابت کند. سری Dimensity MediaTek که در ابتدا برای گوشی‌های هوشمند هدف‌گذاری شده بود، تکامل یافته است تا شامل تراشه‌هایی برای کروم‌بوک‌ها، تبلت‌ها و حتی کاربردهای خودرویی شود.
از سال ۲۰۲۴، MediaTek از تخصص خود در هوش مصنوعی و 5G برای تمایز خود بهره می‌برد. جدیدترین تراشه‌های Dimensity این شرکت، دارای واحدهای پردازش عصبی پیشرفته (NPU) هستند که با موتور عصبی اپل رقابت می‌کنند و امکان انجام سریع‌تر و کارآمدتر وظایف مبتنی بر هوش مصنوعی را فراهم می‌کنند. MediaTek همچنین سرمایه‌گذاری زیادی در محاسبات ناهمگن داشته است و منابع CPU، GPU و NPU را برای ارائه یک تجربه کاربری یکپارچه ترکیب می‌کند.
در حالی که تراشه پرچمدار فعلی آن‌ها، Dimensity 9400، عملکردی هم‌سطح با Snapdragon 8 Elite دارد، Dimensity 9500 آینده، نمونه‌ای بارز از جاه‌طلبی MediaTek برای برهم زدن بازار تراشه‌های پر‌عملکرد است. شایعه شده است که این تراشه از یک خوشه CPU “2 + 6” با هسته‌های نسل بعدی Cortex-X930 و Cortex-A730 ARM استفاده می‌کند، ممکن است این تراشه فاقد هسته‌های سفارشی مانند Oryon Qualcomm باشد اما با نوآوری‌های دیگر جبران می‌کند.
Dimensity 9500 که بر روی فرآیند پیشرفته ۳ نانومتری N3P TSMC ساخته شده است، بهبود کارایی حرارتی و تا ۲۰ درصد افزایش عملکرد چند هسته‌ای را نوید می‌دهد. این پیشرفت‌ها MediaTek را به عنوان یک رقیب جدی در بخش премиوم قرار می‌دهد، با انتظار عرضه رسمی در اواخر سال ۲۰۲۵.
به گزارش دنیای برند، علاوه بر این، MediaTek بر روی بازارهای دیگر، مانند دستگاه‌های هوشمند خانگی و اینترنت اشیا، متمرکز است تا وابستگی خود را به بازار بسیار رقابتی گوشی‌های هوشمند کاهش دهد. با تنوع بخشیدن به سبد محصولات خود، MediaTek قصد دارد جریان‌های درآمد جدیدی ایجاد کند در حالی که همچنان در فضای پردازنده نوآوری می‌کند.
تأثیر گسترده‌تر بر صنعت
موفقیت اپل در پیشبرد نوآوری مبتنی بر ARM با تراشه‌های سری M خود، نه تنها بر تسلط پردازنده‌های x86 چالش ایجاد کرده است، بلکه تحولی را در سراسر صنعت نیمه‌رساناها ایجاد کرده است. رهبری شرکت در عملکرد تک‌هسته‌ای، معیاری بالا تعیین کرده است و رقبایی مانند Qualcomm و MediaTek را مجبور کرده است تا بازی خود را ارتقا دهند.
Snapdragon 8 Elite Gen 2 و Dimensity 9500 شایعه شده، که هر دو بر روی فرآیند پیشرفته ۳ نانومتری “N3P” TSMC ساخته شده‌اند، نمونه‌های بارز این فشار رقابتی هستند. انتظار می‌رود این تراشه‌ها به امتیاز تک‌هسته‌ای Geekbench 6 به میزان ۴۰۰۰ دست یابند، که ممکن است با تراشه M4 آینده اپل مطابقت داشته باشد یا حتی از آن پیشی بگیرد.
فراتر از عملکرد خام، این صنعت همچنین در حال پذیرش گسترش ماتریس مقیاس‌پذیر ARM برای افزایش کارایی در رسیدگی به بارهای کاری پیچیده است، ویژگی‌ای که هر دو Qualcomm و MediaTek قصد دارند آن را در آخرین SoCهای خود ادغام کنند.
در حالی که عملکرد نهایی این تراشه‌ها در دستگاه‌های خرده فروشی هنوز مشخص نیست، این چشم‌انداز رقابتی نشان‌دهنده‌ی تغییر رو به رشد به سمت طراحی‌های سیلیکون سفارشی است. با ورود بازیکنان بیشتر به بازار مبتنی بر ARM، اثرات موجی تلاش‌های پیشگامانه اپل احتمالاً نوآوری بیشتری را در سراسر صنعت تقویت خواهد کرد.
منبع: گیزموچاینا