برند گتی ایمیجز (Getty Images) با آغاز دعوای حقوقی سرنوشت‌ساز علیه Stability AI در دادگاه عالی لندن، بار دیگر دغدغه‌های بنیادین دنیای برندها و صنعت خلاق درباره مالکیت معنوی و تاثیر هوش مصنوعی بر کپی‌رایت را به صدر اخبار جهانی آورده است. این پرونده تاریخی می‌تواند نقشه راه قوانین مالکیت معنوی در عصر تکنولوژی را برای تمام برندها و بازیگران حوزه خلاقیت در سطح بین‌المللی، بازتعریف کند.
به گزارش دنیای برند، پرونده حقوقی بی‌سابقه برند گتی ایمیجز (Getty Images) علیه شرکت فناوری هوش مصنوعی Stability AI از امروز (۹ ژوئن) در دادگاه عالی لندن آغاز می‌شود؛ دعوایی که نه‌تنها برای این دو برند، بلکه برای کل اکوسیستم حقوق مالکیت معنوی و صنعت خلاقیت جهان، نقطه عطفی تلقی می‌شود.
گتی ایمیجز – یکی از معتبرترین برندهای تولید و عرضه تصاویر، محتوای تصویری و ویدیویی – Stability AI را به نقض گسترده کپی‌رایت و سوءاستفاده از میلیون‌ها تصویر ثبت‌شده‌اش متهم کرده است. به باور این برند معتبر، شرکت مورد اشاره تصاویر موجود در پلتفرم خود را به‌صورت غیرقانونی استخراج (Scrape) و از آن‌ها برای آموزش و توسعه مدل هوش مصنوعی Stable Diffusion بهره برده است؛ مدلی که امروزه قابلیت تولید تصویر بر اساس دستورات متنی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
این پرونده در شرایطی مطرح می‌شود که برند گتی ایمیجز دعوایی موازی علیه Stability AI در ایالات متحده آمریکا نیز به جریان انداخته و بر این نکته تاکید دارد که نمونه‌های مشابه بهره‌برداری بی‌اجازه از محتوای مالکیتی، می‌تواند تهدیدی جدی علیه حقوق مولف و آینده برندهای خلاق در مقیاس جهانی شود.
در سمت مقابل، Stability AI – که با جذب صدها میلیون دلار سرمایه و حمایت شرکت‌هایی مانند WPP (بزرگ‌ترین شرکت تبلیغاتی جهان) به یکی از برندهای معتبر نوآوری در حوزه هوش مصنوعی بدل شده – تمامی اتهامات را رد کرده و دعوا را با محوریت “آزادی خلاقیت و نوآوری در استفاده از دانش جمعی بشر” توجیه می‌کند. نماینده این شرکت می‌گوید: «بحث اصلی بر سر نوآوری تکنولوژیک و آزادی استفاده از ایده‌هاست و کاربران ما با ابزارهای مبتنی بر دانش جمعی، آثار جدید پدید می‌آورند؛ موضوعی که در اصلِ استفاده منصفانه (Fair Use) و آزادی بیان ریشه دارد.»
تنش میان این دو برند، تنها محدود به یک دعوی خصوصی نیست، بلکه می‌تواند نقطه آغازی برای تدوین استانداردهای جهانی درباره نقش هوش مصنوعی در تولید آثار نو و مرزهای حقوق مالکیت معنوی باشد. با ظهور ابزارهایی مثل ChatGPT و مدل‌های تولید تصویر، چالش‌های حقوقی پیرامون آموزش مدل‌های هوش مصنوعی بر داده‌ها و آثار تحت مالکیت، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعت خلاق در سراسر جهان تبدیل شده است.
فعالان و برندهای پیشرو در حوزه موسیقی، گرافیک و رسانه – مانند التون جان – نیز با هشدار درباره تهدیدهای این روند جدید، خواستار حمایت قانونی جدی‌تر از هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا شده‌اند. وکلای مطرح بازار بر این باورند که نتیجه دادگاه لندن، می‌تواند تاثیر عمیقی بر سیاست‌گذاری‌های دولتی و بازار کاربری هوش مصنوعی در انگلیس و حتی سایر کشورها داشته باشد.
خانم ربکا نیومن، وکیل دفتر Addleshaw Goddard، در این خصوص گفته: «از نظر حقوقی، ما وارد قلمروی ناشناخته شده‌ایم و این پرونده می‌تواند مرزهای انحصار اعطاشده به تولیدکنندگان را در عصر هوش مصنوعی به شکل اساسی معین کند. پیروزی برند گتی ایمیجز ممکن است موجی از اقدامات حقوقی جدید علیه توسعه‌دهندگان مشابه ایجاد کند.»
از سوی دیگر، کارشناسان حقوقی و بازار معتقدند تصمیم دادگاه عالی لندن حتی می‌تواند شاخصی برای میزان جذابیت بریتانیا به‌عنوان قطب توسعه هوش مصنوعی در آینده باشد. سرنوشت این پرونده همچنین تعیین خواهد کرد که مرز میان نوآوری برندهای AI و حفظ سهم بازار و هویت برندهای اصیل خلاق چگونه ترسیم می‌شود.
این پرونده علاوه‌بر ابعاد حقوقی، به برندها این هشدار را می‌دهد که آینده تعامل میان فناوری و خلق ارزش‌های هنری و خلاقانه، باید با شفافیت و قوانین مشخص شکل بگیرد؛ وگرنه خطر تضعیف اعتماد بازار و ارزش برندها بیش از پیش خواهد شد.
منیع: رویترز
